خبر خوش اینکه برای کسب روحیه علمی در فرزندان نیاز به خواندن تمام کتابهای علمی، پزشکی، زمین شناسی و ستاره شناسی های دنیا نیست. استدلال کردن مثل یک دانشمند، قبل از هر چیز تحول روحیه است که می توان آن را پرورش داد و با طی کردن چند مسیر ساده و سرگرم کننده از همان سنین کودکی توانایی اندیشیدن را کسب کرد. برای این کار نیاز به آموزش های پیچیده نیست، کافیه وقتی فرزندتان به موضوعی علاقه نشان داد شما هم همراهش شوید تا به موضوع عمیق تر نگا کند
چند اتفاق که احتمالا شما هم با آن برخورد کرده اید
چند مثال که احتمالا شما هم به مشابه آن برخورد کرده اید و همراهی ساده اما موثر والدین را هم مرور می کنیم:
- وقتی فرزندم 6 ساله شد، یک کیت منظومه شمسی به او هدیه دادم. او خیلی خوشحال بود و گفت که می خواهد دانشمند شود. شادی مرا تصور کنید! برنامه ریزی کردم که برای روزهای تعطیل او را به موزه ها و نمایشگاه های علمی ببرم. حتی نباید یک دقیقه را هم از دست بدم تا تنور داغه باید نان را چسباند! پسر من روحیه یک دانشمند را داره و من هم باید حمایت کنم.
- دخترم ساک دستی مرا پر از اسباب بازی های بلوک های ساختنی و لگو کرد و آنها را در سبنک ظرفشویی آشپزخانه خالی کرد تا ببیند روی آب می مانند یا نه. در حقیقت از همین حالا او روحیه یک دانشمند را دارد و به محیط اطرافش کنجکاو است. دوست دارد آزمایش های مختلف انجام دهد و از طریق مشاهداتش شناخت های جدید پیدا کند. بازی های علمی برایش لذت بخش است و کنجکاوی اش را تغذیه می کند. برای تشویق فرزندم به کنجکاوی بیشتر ازش پرسیدم: " می دانی چه چیزهایی روی آب شناور می مونه؟!" و برای جواب آن لگنی را پر از آب کردم و اشیا مختلف را در آن قرار دادم. اگر یک قطعه خمیر بازی گرد را در آب قرار دهم چه اتفاقی میفتد؟ اگر درب بطری را در آب قرار دهیم چطور؟
- فرزندم به حشرات علاقه نشان می دهد. چه بهتر! هر چقدر بیشتر چیزی را دوست داشته باشد بیشتر توجه نشان می دهد. من در واکنش به این علاقه گفتم: " یک گروه مورچه در باغچه حیاط لونه درست کردن، می خوای بریم بینیم؟" اینطوری می توانم او را برای مشاهده محیط راهنمایی کنم و به او یاد می دهم به ویژگی های انواع حیوانات توجه کند مثل : رنگ، اندازه، رفتارها و.. او خودش مثل یک دانشمند شروع به استدلال می کند و من هم کمک می کنم تا مشاهداتش را در دفترچه ای یادداشت کند.
- فرزندم باز هم قطعات ماشین آتشنشانی اش را از هم جدا کرده است! نشانه خوبیست دوست دارد بداند چیزها چطور عمل می کنند. تجربه کردن خیلی سرگرم کننده است و بسیار بهتر از سخنرانی ها و گوش دادن های طولانی است. من هم در باز و بسته کردن ماشین و چفت کردن قطعات کمکش می کنم.
برای سنین قبل از 7 سالگی تشویق کودکان به کنجکاوی بیشتر به موضوعات هرچند ساده، می تواند روحیه علمی و اکتشافی را در او بیدار کند. همراهی خود را ساده و بیهوده نپندارید. مانند مثال های بالا برای او وقت بگذارید و اجازه دهید درباره هر موضوعی بررسی به سبک خودش را انجام دهد و شما هم کمکش کنید. در این سن بیدار شدن حس کنجکاوی و تشویق به کنجکاوی مهمترین مسئله است. توضیح دادن خوب است اما اجازه به فکر کردن بهتر است. روحیه علمی با طرح فرضیه و بررسی آن و جمع بندی و شکل دادن دوباره پرورش پیدا می کند. اشکال رسیدن فوری به "جواب درست" این است که کودک را منفعل می کند و مسیر اندیشیدن، خلاقیت و میل به تجربه را قطع می کند.
فراهم کردن ابزارهای علمی هم کار سختی نیست. مثلا با میکروسکوپ، ذرات را ببیند، با تلسکوپ ستاره ها را و با کیت آناتومی با اسکلت بدن و اندام ها و اعمال آنها آشنا شود. با کیت دندانپزشکی با دهان و دندان آشنا می شود یا می تواند با کیت آتشفشان، چگونگی فوران های آتشفشانی را بفهمد. در نظر داشته باشید همه موقعیت ها فرصت خوبی برای مشاهده محیط اطراف است. قدم زدن، گردش در طبیعت و پارک، آشپزی کردن و... .
کشف و تجربیات علمی از طریق بازی خارق العاده است! فرفرک هم اسباب بازی های گوناگونی در دسته بازی ای علمی و آموزشی، برای آشنایی بچه ها با موضوعات علمی و تحریک قوه اکتشاف و کنجکاوی ارائه می کند که حتما پیشنهاد می کنیم آنها را از اینجا ببینید.
منبع:
http://fej.vip.website01.heb3.fr.colt.net/enfant/jeux-et-jouets/pages/comment_lui_donner_le_gout_des_sciences.aspx
https://www.lagranderecre.fr/dossier-developpement-de-l-esprit-scientifique-des-enfants