بازی و خلاقیت

چطور بازی و اسباب بازی مناسب سن فرزندمان را انتخاب کنیم

متخصصان علوم رفتاری معتقدند اسباب‌بازی باید باعث فکر کردن و رشد تخیل کودک شده یا او را با مفاهیم مختلف مثل رنگ‌ها شکل‌ها و… آشنا سازد. از طرف دیگر خرید اسباب‌بازی باید متناسب با سن او باشد. اگر اسباب‌بازی برای کودک سخت باشد، او را خسته می‌کند و اعتماد به نفس او را کم می‌کند. از سوی دیگر اگر خیلی ساده هم باشد کودک را به فکر کردن وادار نخواهد کرد.

اسباب‌بازی مناسب، اسباب‌بازی‌ است که خود کودک بازی کند نه این‌که اسباب‌بازی، بازی کند و کودک تماشا کند.

اسباب بازی مناسب کودک دو تا سه ساله

کودک در 2 تا 3 سالگی مداد را با انگشتان می‌گیرد و می‌تواند خط خطی کند، با مکعب پل می‌سازد، توپ را با پا شوت می‌کند. در همین سال به دلیل افزایش قدرت عضلانی، وقتی خطی را رسم می‌کند با چشم نیز مراقب است که خط از محدوده تعیین‌شده خارج نگردد.

کودک در این سن می‌تواند اشیای مشابه را روی هم بچیند و ما نیز می‌توانیم از او بخواهیم که قاشق‌ها، چنگال‌ها و سایر چیزها را که شسته شده است، روی وسایل مشابه آنها در داخل قفسه‌های آشپزخانه بچیند. کودک در 2 الی 3 سالگی شروع به بازی‌هایی می‌کند که با تخیل همراه است. در همین سال می‌تواند مکعب‌ها را روی زمین به دنبال هم قرار داده و قطار درست کند.

در 2 الی 3 سالگی تقلید کردن از والدین کار مورد علاقه کودکان است. معمولاً پسر از ماشین اسباب بازی لذت می‌برد و دختر به اسباب بازی آشپزخانه و خانه علاقه‌مند است.

در سال سوم زندگی، با توجه به مهارت‌های بیشتری که کودک به دست می‌آورد، باید اسباب‌بازی‌هایی در اختیارش قرارگیرد که متناسب با توانایی‌هایش باشد؛ اسباب بازی برای کودک 3 ساله، اسباب‌بازی‌هایی مانند قطار، اتومبیل و مکعب‌هایی برای ساختن، عروسک‌های پولیشی که بتواند لباس‌های آنها را عوض کند و به آنها غذا بدهد، است.

کودک در 3 سالگی مداد را مانند بزرگ‌ترها در دست می‌گیرد، با قیچی به خوبی می‌برد، کاغذ را لوله کرده و تا می‌زند، با تقلید عکس آدم می‌کشد، دایره می‌کشد و می‌تواند دو خط عمودی و افقی را ترکیب نماید.

2.5 الی 3 سالگی سن تخیل و بازی حرفه‌ای کودک است. دختر با یک کیف جراحی نقش دکتر و پرستار را بازی می‌کند و پس از تزریق آمپول به عروسکش، درجه حرارت بدن او را اندازه می‌گیرد و یا نقش یک فروشنده را بازی می‌کند.

در این سنین، هم دختران و هم پسران اسباب بازی لگو را دوست دارند و از نقاشی کردن لذت می‌برند. عروسک برای دختربچه‌ها و ماشین برای پسربچه‌ها با ارزش‌ترین اسباب‌بازی‌هاست.

والدین در چه بازی هایی مشارکت کنند؟

در سن 3 سالگی فرصت‌های مناسبی برای بازی‌های سرگرم‌کننده در خانه و بیرون از خانه برای کودک مهیا کنید؛ مانند بالا رفتن، دویدن، آهسته رفتن و پریدن. اسباب‌بازی‌هایی را مهیا کنید تا کودک آنها را از هم جدا کند؛ مانند مهره‌ها، البته، مهره‌ها باید به اندازه کافی بزرگ باشد تا بلعیده نشود.

همچنین فرصت‌هایی برای پر کردن و خالی کردن پیمانه‌ها با شن، آب، برنج و حبوبات برای کودک فراهم شود. مداد شمعی، گچ، رنگ و کاغذ برای نقاشی و نوشتن آماده کنید.

در 3 سالگی کودک به بازی‌های نمایشی علاقه نشان می‌دهد. جلوی کودک بایستید و از او بخواهید هرکاری که شما می‌کنید، تکرار کند. عروسک، گاری کوچک، تختخواب عروسک، تلفن‌های اسباب‌بازی برای مکالمه و بازی‌های نمایشی برای کودک مهیا کنید.

کودک 3 ساله قادر است از گلوله‌های رنگی به ترتیب قرمز، زرد، قرمز، زرد درست کند. او رنگ‌ها و فرم‌ها را طبقه‌بندی می‌کند. برای مثال، دکمه‌ها را بر طبق رنگ و اندازه مرتب می‌کند و می‌تواند چندین رنگ را نام ببرد. می‌تواند به مدت نیم ساعت بر روی یک بازی تمرکز داشته باشد و اگر به هدف و مقصودش برسد، راضی و خرسند می‌شود.

کودکان سه ساله معمولاً مکعب‌ها را به طور افقی قرار می‌دهند؛ در این سن کودک کمتر شخصاً به ساختن چیزی مبادرت می‌ورزد. کودک 3 ساله در بازی با لگوها شروع به ساختن شکل معین و ساده‌ای می‌کند.

کودک در حدود 3 سالگی دوست دارد با موادی بازی کند که بتواند به آنها ضربه بزند، فشار بدهد، تکه تکه کند و روی هم بگذارد. خرد کردن و فشار دادن مواد به کودک آرامش می‌دهد. گل و خمیربازی این نیاز را برطرف می‌کند و کودک هنگام بازی با آنها آرامش می‌یابد.

آویزها و فرفره‌ها از جمله وسایل و ابزار بازی هستند که کودکان به هنگام 3 سالگی می‌توانند در ساختن آنها همکاری کنند. خرید پازل‌هایی که از قطعات کمتر (چهار پنج) تشکیل شده‌اند برای کودکان سنین پایین دو تا سه سالگی مناسب هستند. کودک در 3 سالگی می‌تواند کاغذ را قیچی کند.

برای بازی با دو یا سه کودک 3 ساله، که مشغول توپ‌بازی هستند، ما نیز به عنوان بزرگ سال می‌توانیم وارد شده و هرگاه توپ به طرف ما می‌آید، آن را گرفته و به سوی یکی از کودکان بیندازیم؛ در این سن غالب کودکان بدین‌گونه بازی‌ها علاقه‌مندند.

اسباب بازی مناسب کودک چهار تا پنج ساله

کودک در این سن از کارهای پر تحرک لذت می برد و فعال است و بازی های پر سروصدا را دوست دارد. مهارت های عضلانی بزرگ و کوچک کودک افزایش یافته و می تواند توازن بدن را به خوبی حفظ کند. فرصت هایی فراهم آورید که کودک بر روی یک خط پیچ دار قدم بزند یا بر روی یک تیر تعادل خودش را حفظ کند.

کودک را به مخلوط کردن رنگ های ابتدایی برای ایجاد و ترکیب رنگ های جدید دیگر تشویق کنید و رنگ های ایجادشده را برای او نام ببرید.

در 5 سالگی کودک دارای تعادل کلی است، حرکاتش تکامل بیش تری دارد و می توان گفت که در این سن مانند بزرگسالان عمل می کند و به اعمالی همچون شانه کردن و مسواک زدن می پردازد.

در این سن فهم مفاهیم وابسته به اعداد، اندازه، وزن، رنگ، محتوا، فاصله و موقعیت و زمان در کودک افزایش می یابد. در مکالمات از کلمات وابسته به این مفاهیم استفاده کنید و با جملاتی نظیر «مداد را کنار ساختمان بزرگ قرار بده»، کودک را به بازی تشویق کنید.

در 5 سالگی کودک دارای قوه تصور عالی است و از تماشای نمایش  لذت می برد. به مناسبت های مختلف و با وسایلی مثل صندوق پول، سطل زباله، قوری و مبلمان اندازه بچه ها نمایش نامه هایی را ترتیب دهید.

بهترین اسباب بازی برای کودک در این سن، لگو یا بلوک هاست که با آن ها ساختمان می سازد. قیچی کردن کاغذ فعالیتی است که کودک در این دوره سنی نیز علاقه نشان می دهد. بدین منظور، به او چگونگی کارکردن با قیچی و کاغذها را یاد بدهید؛ زیرا کودک از سوراخ کردن، بریدن، چین دادن کاغذ، بخصوص کاغذهای رنگی، لذت می برد.

در این سن کودک شکل آدم را با بدن، صورت، دست و پا می کشد، با لوبیا از روی طرح شکل می سازد و می تواند خط راست را با قیچی ببرد او همچنین یک قسمت را به خوبی رنگ می زند.

کودکان 5 ساله نسبت به کودکان 4 ساله مدت بیش تری تمرکز می کنند، بعضی اوقات یک ساعت به طراحی، نقاشی، مجسمه سازی می پردازند. ولی معمولاً مدت کار آن ها از یک ربع تا نیم ساعت است. آنان دوست دارند با گل اشکال و شیء بخصوصی خلق کنند و شکل های پیچیده تری بسازند.

کودکان در این سن کنترل بیش تری روی حرکات ظریف بدن داشته و می توانند از این وسایل استفاده نمایند: قیچی، مسواک، اره، مداد، چکش و سوزن برای کوبلن دوزی.

کودکان 5 ساله به فعالیت های گروهی علاقه دارند و قوانین و مقررات بازی را رعایت می کنند. آن ها در سنی هستند که دوست دارند سرگرمی های بزرگ ترها را تقلید کنند؛ سرگرمی های خانه مانند چراغ خوراک پزی، ظرفشویی، اطوکشی، جاروکشی و… .

اسباب بازی مناسب کودک پنج تا شش ساله

خصوصیات بازی ها در سنین 5 الی 6 سالگی را می توان چنین برشمرد: بازی همراه با حرکات بدنی، استفاده از نیروی تخیل در بازی ها، علاقه به رقابت و تقلید، علاقه شدید به بازی با گل و خاک، شکستن و نابود کردن اسباب بازی به منظور پی بردن به محتویات آن ها و بالاخره نپذیرفتن هیچ گونه قید و قانون و قاعده ای در بازی.

کودک در 6 سالگی مستطیل (با دو قطر آن)، لوزی (با محور طول افقی) و دایره و مثلث به صورت مماس داخل و خارج می کشد.

کودکان 6 الی 7 ساله معلومات خود را که از تجارب شخصی و یا از داستان های نقل شده کسب کرده اند، به صورت ماهرانه ای در بازی ها به کار می گیرند.

در سن 6 سالگی بازی های فردی، که به صورت دویدن و بالا رفتن بود، به صورت بازی های جمعی درمی آید. کودک بیش تر اوقات با کودکان دیگر بازی می کند، ولی یک همبازی را ترجیح می دهد و تمایل به بازی در گروه های کوچک در او دویده می شود، بازی ابداع می کند و در هنگام بازی قواعد و مقررات آن را تغییر می دهد.

در 4 الی 6 سالگی کودکان علاقه مند به بازی های نمایشی هستند و از این طریق احساس لذت می کنند. بازی ذوقی تقریبا در سن 5 الی 6 سالگی ظاهر می شود. کودکان در 5 تا 6 سالگی بیش تر اوقات علاوه بر سه چرخه، دوچرخه سواری نیز می کنند. پریدن با یک پا به طور یک در میان و جست و خیز کردن، کنترل بیش تر روی حرکات ظریف بدن، شروع استفاده از وسایلی مانند مسواک، قیچی، اره، مداد، چکش و سوزن برای دوخت و دوز و… مخصوص این سنین است.

مطلب پیشنهادی: کدام اسباب بازی برای فرزندم بهتر است؟

منبع:ravanrahnama.ir

گروه آموزش فرفرک

Recent Posts

رشد ذهنی کودک: این رشد مهم را بشناسید

رشد ذهنی جنبه مهمی از رشد است که توانایی‌های ذهنی مختلف را تحت تأثیر قرار…

3 سال ago

بازی شناختی: اهمیت و تاثیر آن بر یادگیری کودکان

بازی شناختی انواعی از بازی‌ها است که با توجه به ویژگی‌ها وخصوصیاتی که دارند، بسیار…

3 سال ago

تب کودک: 10 علت رایج و راه‌های درمان آن

تب کودک یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در سنین کودکی و خردسالی است. اگر شما هم…

3 سال ago

جیغ زدن کودک: دلایل و 6 راهکار برای والدین

دانستن علت جیغ زدن کودک یکی از دغدغه‌های اساسی والدین است، زیرا با دانستن علت…

3 سال ago

پرخاشگری کودکان: با 5 دلیل اصلی آشنا شوید

پرخاشگری کودک یکی از اختلالات رفتاری شایع در جامعه است. به عنوان یک دانشجوی روانشناسی…

3 سال ago

انتخاب مهد کودک: 7 گام برای انتخاب بهترین

انتخاب مهد کودک مناسب یکی از دغدغه‌های اصلی والدین امروزی است. مادر باربد نیز در…

3 سال ago