آیا تا به حال عبارت “بیش فعال” را شنیده اید؟! حتما و به تعدد! متاسفانه در محیط های آموزشی عادت شده بی محابا و بدون شناخت درست به بسیاری از کودکان برچسب “بیش‌فعالی” می‌زنند. اکثر کودکان شاد در حالت طبیعی، انرژی فراوانی دارند پس چطور می‌توان یک کودک هیجان‌زده را از کودک بیش‌فعال یا مبتلا به(ADHD) متمایز کرد؟ کار سختی است. این ناهنجاری از نظر شدت، تنوع زیادی دارد و بسیاری از کودکان اکثر اوقات برخی علائم آن را از خود به نمایش می‌گذارند. متاسفانه هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص ADHD وجود ندارد، از این رو تشخیص، تنها بر اساس رفتار کودک است.
اختلال عدم تمرکز همراه با (یا حتی بدون) پر تحرکی و بی قراری، اختلال رفتاری پیچیده و شایعی نزد کودکان و نوجوانان است با درجه های متفاوت که به دلایل مختلف در سیستم عصبی مغز شکل می گیرد.
اگر در مغز کودکان غیر بیش فعال، تعداد جذب اطلاعات مثلا 30 تا در ثانیه است، در مغز کودکان بیش فعال به 60 تا در ثانیه می رسد و این یکی از دلایلی است که موجب عدم تمرکز می شود. بیش فعالی می تواند عملکرد شخصی، مدرسه ای، خانوادگی و اجتماعی فرد را مختل کند و اگر به موقع تشخیص و درمان نشود، می تواند در تمام طول زندگی تاثیرات فراوانی از خود به جای بگذارد.
این اختلال معمولا حدود 7 سالگی شناسایی می شود اما کودکانی که دچار بیش فعالی هستند معمولا در 2 سالگی رفتارهای سخت از خود نشان می دهند. در نیمی از موارد بیش فعالی تا بزرگسالی ادامه پیدا می کند اما گاهی نشانه های بیش فعالی در نوجوانی کاهش می یابد. حدود نیمی از کودکانی که دچار بیش فعالی هستند مشکلات دیگری نیز دارند مثل اختلال یادگیری، نگرانی، اختلالات عاطفی. این مشکلات اغلب مسایل پیچیده اجتماعی و کمبود عزت نفس به همراه دارد. به همین جهت ارزیابی کودکان دچار بیش فعالی می تواند نیازمند نظر چندین متخصص مثل روانشناس، متخصص تعلیم و تربیت، ارتوپد کودکان، معلمین و… باشد.
توجه : مدت زمان آشکار شدن نشانه های بیش فعالی باید حداقل 6 ماه به طور مستمر باشد و کودک باید حداقل 6 مورد از نشانه های بیش فعالی را همزمان از خود بروز دهد.
قبلا در مطلب “فرق کودک بیش فعال با کودک بازیگوش چیست” در باره نشانه های بیش فعالی صحبت کردیم که می توانید آن را مطالعه کنید
مهم‌ترین نکته‌ای که باید بر آن تاکید کنیم این است کهADHD یک مشکل عصبی است و پدر و مادر در این مورد تقصیری ندارند. رفتار کودکان مبتلا به این سندرم ممکن است در منزل و مدرسه غیرقابل کنترل باشد و مشکلات زیادی در یادگیری و زندگی خانوادگی ایجاد کند.
همانطور که مشاهده کردید تشخیص دشوار است. کودکانی که در محیط شادی زندگی نمی‌کنند نیز ممکن است بسیاری از علائم این سندرم را نشان دهند. بعضی از موقعیت های خانوادگی و اجتماعی موجب بروز نشانه هایی شبیه نشانه های بیش فعالی می شود، مثلا جدایی و طلاق پدر و مادر، عدم هماهنگی میان کودک و معلمین یا مشکلات میان کودک و دوستانش. گاهی هم مشکلات شنوایی و سلامتی دلیل عدم توجه یا تقویت نشانه های بیش فعالی در کودک است.
اگر نگران فرزند خود هستید، ارزش دارد که به محیط خانه خود نگاهی بیندازید و با معلم فرزند خود صحبت کنید (اگر کودک در سن و سال مدرسه رفتن است) تا ببینید آیا کودک به فاکتورهای اجتماعی حساسیت نشان می‌دهد یا نه. اگر شک دارید بهتر است در مورد آن با پزشک فرزندتان صحبت کنید.
در حال حاضر درمان قطعی برای بیش فعالی وجود ندارد، خبر خوش این است که در سال های اخیر شناخت بیش فعالی پیشرفت بسیاری کرده و درمان آن روز به روز بهتر می شود. به طور مشخص هدف از مداخله در بیش فعالی، کاهش تاثیرات این اختلال روی کودکان است. یعنی کاهش مشکلات آموزشی و مدرسه ای، کاهش ناراحتی های کودک در ارتباط با دیگران، کاهش حس کمبود عزت نفس و … زیرا رفتار درست با کودک بیش فعال باعث می شود تحولات در او بهتر صورت گیرد به همین دلیل به محض اینکه متخصصین بیش فعالی را در کودک تشخیص می دهند به غیر از تجویز دارو، برنامه هایی در زمینه کمک به مهارت های اجتماعی، رفتاری، تراپی خانوادگی، حمایت های آموزشی، ورزشی و گروهی نیز ارائه می دهند که تاثیر بسیاری در زندگی او خواهد داشت.
مطلب پیشنهادی: کودک بیش فعال و نشانه های آن
رشد ذهنی جنبه مهمی از رشد است که توانایی‌های ذهنی مختلف را تحت تأثیر قرار…
بازی شناختی انواعی از بازی‌ها است که با توجه به ویژگی‌ها وخصوصیاتی که دارند، بسیار…
تب کودک یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در سنین کودکی و خردسالی است. اگر شما هم…
دانستن علت جیغ زدن کودک یکی از دغدغه‌های اساسی والدین است، زیرا با دانستن علت…
پرخاشگری کودک یکی از اختلالات رفتاری شایع در جامعه است. به عنوان یک دانشجوی روانشناسی…
انتخاب مهد کودک مناسب یکی از دغدغه‌های اصلی والدین امروزی است. مادر باربد نیز در…
View Comments
عالی
ممنون
از این مطلب ایده های خیلی خوبی گرفتم هرچند که بعضی جاها گنگ یود
سلام. بفرمایید کجا که بیشتر بشه توضیح داد
خیلی خوب بود. با این تفاسیر واژه ای مثل وروجک برازنده دختر منه
very good - وروجکی که اسباب بازی پسرانه نگیری براش میشه گودزیلای مهارنشدنی
کلا گودزیلاها مثل اینکه زیاد شدن :D