در نظر داشته باشید کودکان تجربه های محدودی دارند؛ به همین دلیل آن چیزی که شما به عنوان رفتار نامطلوب می شناسید لزوما از نظر کودک بد و نامطلوب نیست. قبل از اینکه با دیدن کار نادرست کودک ناراحت شوید و از کوره در بروید؛ مطمئن شوید که او می داند رفتاری که انجام داده، نادرست است. تذکر دادن به کودک یک روش تربیتی است؛ مثلا وقتی به او می گویید نباید با غذا بازی کنی، این تذکر را چند بار و در زمان‌های مختلف برایش تکرار کنید تا مطمئن شوید که کودک کاملا متوجه شده است. اگر کودک نداند که چرا از اسباب بازی مورد علاقه‌اش محروم می شود، روش تربیتی شما مطمئنا بی تاثیر خواهد بود. کودک باید از عواقب کاری که انجام می دهد؛ آگاه باشد. برای مثال زمانی که به کودک می گویید «اگر بار دیگر با غذا بازی کنی، نمی توانی کارتون ببینی.» هشدار دادن اولیه باعث می شود که کودک مجبور شود از بین کار اشتباهی که انجام می دهد و عواقبش و کار درست و عدم تنبیه یکی را انتخاب کند.
کودکان فرشته های کوچکی هستند که در کنار ما رشد می کنند اما رفتارهای همین کودکان دوست داشتنی و فرشته سیرت، گاهی برایمان آزار دهنده و غیرقابل تحمل می شود. شما به عنوان یک مادر، بیشتر مواقع رفتارهای کودکتان را نمی پسندید و تلاش می کنید آنرا اصلاح کنید. زمانی که کودک شما، خطایی انجام می دهد؛ مانند دروغ گفتن، لجبازی یا داد و فریاد؛ آنگاه است که تلاش می کنید او را آرام کرده و رفتارش را اصلاح کنید. در این مواقع نکاتی را باید هنگام تربیت کودک درنظر داشته باشید تا کمتر در مواجهه با چنین رفتارهایی از او، مورد آزار و ناراحتی قرار گیرید. تنبیه یا محروم ساختن کودک از آنچه که دوست دارد می تواند روش تربیتی موثری باشد؛ اما باید بدانید که همیشه به کار بردن چنین روش‌هایی ساده نیست. در نهایت هر روشی را که انتخاب می کنید، حتما 10 اصل زیر را در نظر بگیرید:
حتی زمانی که قصد تربیتی دارید به او احترام بگذارید. بچه هایی که از پدر و مادر خود احترام می بینند بیشتر به آن ها احترام می گذارند اگر کمی سخت گیری کردید یا عصبانی شدید از او عذرخواهی کنید. همان طور که دوست دارید او با شما رفتار کند با او رفتار کنید.
هر شیوه ای اگر عجولانه و با انتظارات نا به جا پیاده شود، نتیجه نخواهد داد. اگر با یک شیوه نتیجه نگرفتید مایوس نشوید و آن را ادامه دهید. قواعدی را که خود تعیین کرده اید هرگز زیر پا نگذارید و هرگز در مقابل دیگران از رفتارهای ناشایست او صحبت نکنید.
وقتی حرکتی ناشایست از او سر زد پس از اعمال شیوه تنبیهی مناسب از او نخواهید عذرخواهی کند یا درباره آن کار سخنرانی نکنید. به او کمک کنید پس از تنبیه به روال عادی برگردد.
قبل از اعمال تنبیه مطمئن شوید او منظور شما را از عملی که به نادرست انجام داده، فهمیده است. گاهی اوقات والدین منظور خود را به درستی بیان نمی کنند و یا توقعی فراتر از توانایی کودک از او دارند.
گاهی والدین روش های متفاوتی برای رفتار با فرزندشان دارند که لزوما چیز بدی نیست چون به آنها اجازه می دهد کامل کننده یکدیگر در ارتباط با او داشته باشند و تا جایی که قوانین اصلی زندگی آنها یکی باشد (احترام، آداب غذا خوردن، ساعت خواب و …) کودک می تواند خود را با آنها سازگار کند و توافق کردن را بیشتر یاد بگیرد.
اختلاف نظر در مورد بزرگ کردن فرزندان امری طبیعی است. با این حال گاهی ممکن است روش های متفاوت پدر و مادری کردن مشکلاتی در ارتباط والدین ایجاد کند. وقتی با همسر خود موافق نیستید به آرامی با او گفتگو کنید و آماده مخالفت باشید. می توانید ارزش ها، ایده ها و اهداف خود را بیان کنید و جنبه های مثبت و منفی روش تربیتی خود را مطرح کنید.
حتی اگر روش متفاوت همسرتان باعث سرخوردگی شما می شود به یاد داشته باشید داشتن اختلاف نظر امری ست که وجود دارد. آزادی رفتار دیگری را به رسمیت بشناسید و از انتقاد ناراحت نشوید. فراموش نکنید هردوی شما برای بزرگ کردن فرزندی سالم و شاد تلاش می کنید.
عدم توافق میان شما و همسرتان ممکن است باعث نگرانی و بی قراری فرزندتان شود و به تدریج که بزرگتر می شود یاد بگیرد، می تواند در به جان هم انداختن شما سعی کند. چیزی که به او قدرت زیادی در خانواده خواهد داد.
به همه این دلایل در حضور فرزندتان از بحث در مورد تفاوت هایتان پرهیز کنید حتی اگر موجب می شود گرفتن تصمیمی را به بعد موکول کنید. می توانید با هم تبادل نظر کنید و بعد از توافق، انتخاب و نظر خود را به او اعلام کنید. دور از فرزندتان گفتگو کنید و سعی کنید شاهد بحث های داغ شما نباشد.
اگر رفتار ناشایستی به تکرار از او سر زد، بخشی از تلاش خود را برای علت یابی آن معطوف کنید. شاید کودک از واقعه یا حادثه ای متاثر شده و در واکنش به آن دست به رفتارهای نادرست و غیرقابل توجیه می زند. شاید تحت استرس قرار دارد و نمی تواند از آن به کسی بگوید. بنابراین با شناسایی ریشه این مشکلات سعی کنید بهتر به او کمک کنید.
فهرستی از کارهایی که برایتان مهم است تهیه کنید و در مورد آنها با کودکتان به توافق برسید. سعی کنید تحت هیچ شرایطی در انجام آنها کوتاهی نکنید؛ به طور مثال اگر برای غذا خوردن کودک، قانونی در نظر دارید بگویید «اگر غذایت را نخوری، نمی توانی تا شب کارتون ببینی» و اگر کودکتان غذا نخورد؛ لازم است حتما بر سر حرف خود بمانید و داد و فریاد او به هیچ عنوان نباید تاثیری بر تصمیم و اجرای قانون شما داشته باشد. می توانید مطلب با فرزندی که روی خواسته های خود پافشاری می کند، چگونه رفتار کنیم؟! را مطالعه کنید. توجه داشته باشید که هشدارتان را زیاد تکرار نکنید. زمانی که کودک، بفهمد که نخوردن غذا چه عواقبی دارد، وقت آن است که وارد عمل شوید. اگر باز هم غذا نخورد او را از دیدن کارتون محروم کنید. باید بدانید که تکرار جمله هشدار بدون عملی کردن آن، این پیام را به کودک می دهد که ” تا وقتی مامان من را متوقف نکرده، می‌توانم به کارم ادامه دهم.” اگر تنبیهی را در نظر می گیرید آن را در شرایط خاص تعطیل نکنید، به طور مثال اگر قرار است کودک به این دلیل که غذایش را نخورده از تماشای کارتون محروم شود، نباید این قانون را در زمان پختن شام و به این دلیل که کودک مانع کارتان می شود، نادیده بگیرید. اگر او بداند قوانین شما در شرایط خاصی قابل تغییر است سعی می کند از روش‌های مختلف، آن را به نفع خود تغییر دهد.
بسیاری از والدین، وقتی با لجبازی‌های کودک‌شان رو به رو می‌شوند؛ او را از یک چیز خیالی می ترسانند. مثلا “یا غذایت را می خوری یا آقا نمکی تو را با خود می برد.” این نوع ترساندن، باعث می شود که کودکان در نهایت انسان‌هایی ترسو بار بیایند. بهترین روش گفتن واقعیت به کودک و همدردی با اوست. “می‌دانم که دوست نداری هویج بخوری، من هم گاهی دوست ندارم آن را بخورم؛ اما الان باید آن را بخوری.” در چنین شرایطی کارها بهتر پیش می رود.
برای رسیدن به نتیجه دلخواه به کودک پیشنهاد رشوه نکنید. مثلا «اگر غذایت را تا آخر بخوری بستنی خواهی گرفت» این روش باعث می شود که کودک فقط با وجود رشوه، رفتار درست را انجام دهد. استفاده از رشوه در زمان‌های خاص و به صورت محدود اشکال ندارد؛ اما وابسته کردن کودکان به آن درست نیست. به جای استفاده از رشوه از کلام برای تشویق کودکان استفاده کنید. “من واقعا از اینکه می بینم غذایت را می خوری خوشحال می شوم.” همچنین با بیان احساستان در مورد رفتارهای بد کودک به او در جهت اصلاح رفتارش کمک کنید. “از اینکه عروسکی که برایت خریدم را شکستی، ناراحت شدم.”
وقتی کودکتان کار اشتباهی انجام می دهد بهتر است نتیجه عملش را زود ببیند. گفتن این جمله که «اگر غذایت را تا آخر نخوری فردا به پارک نمی رویم» باعث نخواهد شد که کودکتان غذایش را بخورد. برای کودکان زیر ۵ سال بهتر است عواقب کارشان تا حد امکان به زمان انجام آن کار نزدیک باشد. مثلا «اگر غذایت را نخوری امروز نمی توانی کارتون ببینی».
کودکان توضیحات طولانی را متوجه نمی شوند؛ بنابراین اگر کودکتان پیش از غذا پفک می خورد باید به او بگویید «نباید پیش از غذا پفک بخوری» به جای اینکه بگویید «خوردن پفک می تواند باعث شود که اشتهایت را از دست بدهی و به اندازه کافی شام نخوری».
شما چه شیوه ای برای تربیت فرزند خود دارید؟ تجربه و دیدگاه خود را با ما از طریق بخش نظرات در پایین همین صفحه به اشتراک بگذارید:
منبع: permalink
رشد ذهنی جنبه مهمی از رشد است که توانایی‌های ذهنی مختلف را تحت تأثیر قرار…
بازی شناختی انواعی از بازی‌ها است که با توجه به ویژگی‌ها وخصوصیاتی که دارند، بسیار…
تب کودک یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در سنین کودکی و خردسالی است. اگر شما هم…
دانستن علت جیغ زدن کودک یکی از دغدغه‌های اساسی والدین است، زیرا با دانستن علت…
پرخاشگری کودک یکی از اختلالات رفتاری شایع در جامعه است. به عنوان یک دانشجوی روانشناسی…
انتخاب مهد کودک مناسب یکی از دغدغه‌های اصلی والدین امروزی است. مادر باربد نیز در…