چگونه فرزندمان را برای هنرمند شدن همراهی کنیم

برای کودکان نیز مانند همه انسان های دیگر هنر روشی برای کشف شخصیت خودش و فهم بهتر دنیایی است که او را احاطه کرده و شکل جدیدی از زندگی را معرفی می کند. از طرفی هنر و خلاقیت رابطه نزدیکی با ریاضیات دارند و عملکرد مفاهیم ریاضی را می توان در نقاشی (قرینه سازی )، هنرهای تجسمی و معماری ( هندسه)، موسیقی و شعر( ریتم، شمارش و جبر) دید. تحقیقات نشان داده هنر در یادگیری، اعتماد به نفس و رفتارهای اجتماعی کودکان نقش مهمی دارد و کودکانی که در ارتباط با هنر هستند و فعالیت هنری انجام می دهند نه تنها مشکلات کمتری در این زمینه ها دارند بلکه نسبت به کودکانی که هنرا تجربه نکرده اند با انگیزه تر و هدفمند تر هستند و پیشرفت بیشتر و سریع تری دارند. بنابراین ضرورت ارتباط کودک با هنر فقط در هنرمند شدن او نیست بلکه برای  کمک به پیدا کردن بینش زندگی است.

می دانیم کودکان با قدرت تجسم شگفت انگیزی به دنیا می آیند که به تدریج  منطق و استدلال جای آن را می گیرد، همچنین می دانیم تخیل برای سازماندهی زندگی و بهتر ساختن آن ضروری است  زیرا موجب استقلال و دنبال کردن آرزوها و رویاهای مان می شود.

برای جذب کودکان به هنر، قبل از هر چیز باید کنجکاوی آن ها را بیدار کرد و نگاه کردن را به آن ها آموخت. این کار را باید از همان دوران اولیه کودکی آغاز نمود .شاید بپرسید چگونه؟ با در اختیار قراردادن اسباب بازی هایی که هم حس زیبایی بصری کودک را ارضا می کند و هم کنجکاوی برای کشف و تجربه کردنرا در او برمی انگیزد و تخیل او را بیدار می کند.مثلا بازی و وسایلی که بیشترین امکان را برای کار با مواد، فرم و رنگ ها فراهم می کند.زیرا برای آن که کودکان با هنر ارتباط برقرار کنند باید فرصت هایی ایجاد کنیم تا بتوانند تجربه های هنری خودشان را داشته باشند. کودکی که کار با مواد و تکنیک های مختلف هنری را تجربه می کند بهتر می تواند ظرافت کارهای هنری را بشناسد  و حرف بیشتری برای گفتن دارد.

 بدون مداخله حضور داشته باشیم

هنگامی که کودک مشغول خلق کردن است (مثلا در حال نقاشی کردن) نباید زیاد به او نزدیک نشست زیرا ممکن است احساس مداخله از طرف شما کند و اعتماد به نفس خود را از دست بدهد و حس کند نمی داند به تنهایی چه کار کند. از طرفی هم هنگامی که کودک مشغول خلق کردن است نباید بیش از حد از او دور نشست زیرا ممکن است کودک فکر کند تحت حمایت پدر یا مادر خود نیست و احساس ضعف در تسلط بر خود کند.

صبور باشید

 کودکان برای کشف کردن، تجربه کردن، جستجو کردن، پیدا کردن راه حل های ابتکاری برای مشکلات، نیاز به زمان دارند که این زمان به او آزادی می دهد تا انتخاب میان یک راه آسان یا ابداع چیزی کاملا مبتکرانه را داشته باشد. لازمه تشویق کودکان به خلاقیت این است که صبور باشیم و برای صرف وقت کمتر جواب ها را به او نرسانیم! کودک باید زمان کافی برای بدست آوردن جواب ها و راه حل های شخصی خوش داشته باشد که می تواند کاملا متفاوت از چیزی که متتظرش بودیم باشد.

وسایل لازم برای او را فراهم کنید

 وسایلی مثل کاغذ، قلم مو در اندازه های متفاوت، رنگ، قیچی، چسب، خمیر بازی و… بدون هیچ موضوعی برای کار می توان در اختیار او گذاشت. برای انگیزه دادن بیشتر می توان نشانه یا ایده هایی در اختیارش  قرار داد، مثلا ساخت کاردستی پاییز با برگ ها و سپس  وسایل مربوط به موضوع را در اختیارش قرار داد ( مثل برگ، شاخه درخت و …). برای خرید این وسایل می توانید از اسباب بازی های هنر و خلاقیت فروشگاه اینترنتی اسباب بازی کودک هم استفاده کنید.

فقط تشویق کنید، قضاوت ممنوع

نه قضاوت منفی، نه قضاوت مثبت فقط تشویق. با ارزش دادن به کار فرزندتان، به سرعت نقش یک هنرمند را به او القا خواهید کرد و با این کار همه احساسات طبیعی و لحظه ای او را حذف کرده و به سوی نتیجه گرایی سوق پیدا خواهد کرد.

فرزندتان را تشویق کنید، به کاری که انجام می دهد توجه نشان دهید و در مورد آن پرسش کنید، سوال کنید چکار می کند و آن را چگونه انجام می دهد. در نظر داشته باشید دانش خود را به فرزندتان منتقل نکنید اما او را جهت دهید تا مثلا خودش راه حلی برای سر هم کردن، چسباندن دو قطعه به یکدیگر، خشک کردن چسب….  تجسم کند. در واقع تنها چیزی که مهم است این است که برای تشویق او به ادامه، نشان دهید به کاری که انجام می دهد اهمیت می دهید.

می توانید همه آثار او را به نمایش بگذارید  نه فقط چند تایی که از نظر شما بهتر هستند! چون اگر فقط چند اثر را انتخاب کنید یعنی در مورد آنها قضاوت کرده اید. هدف ارزش دادن به روند خلاقیت است نه نتیجه آن. اگر فرزند شما احساس کند مورد حمایت و تشویق شما است قطعا به تلاش هایش برای خلاقیت ادامه خواهد داد.

منابع الهام بخش برایش فراهم کنید 

لحظاتی از وقت آزاد خود را صرف بازدید از نمایشگاه نقاشی، مجسمه سازی، رفتن به کنسرت و گوش دادن به موسیقی، دیدن فیلم در سینما… با فرزندتان کنید. خلاقیت از طریق تماس با دیگران است که تغذیه می شود و رشد پیدا می کند. هنر، شیوه نگاه کودکان به دنیا را غنی می سازد، تخیلات هنری او را بیدار می کند به او یاد می دهد زیبایی را مشاهده کند و مانند عضو خانواده اش شود. اجازه دهید فرزندتان چیزها را با ریتم خود و نه با اولویت های شما، کشف کند!

چه کارهای دیگه ای می توانیم به عنوان والدین انجام دهیم

• مشاهده کردن و خوب نگاه کردن و دقت به جزییات را به فرزندانتان یاد دهید
• ارتباط آن ها با طبیعت را تقویت کنید
• آن ها را به دیدن نمایش های مناسب، کنسرت موسیقی، نمایشگاه های نقاشی، خواندن کتاب و خلق داستان دعوت کنید
• شرایط کار با مواد، فرم و رنگ ها را در فضاهای مختلف برای فرزند خود فراهم کنید
• فرزند خود را در تماس با آلات موسیقی و سازهای مختلف قرار دهید تا گوش او با کشش و صدای نت ها آشنا شود
• برای او فضاهای نمایشی ایجاد کنید مثل داستانسرایی و بازسازی آن با عروسک ها و وسایل نمایشی (برای خرید عروسک های کودکانه می توانید از سایت فرفرک هم بازدید کنید)
• اجازه دهید افکار، ایده ها و احساسات خود را آزادانه از طریق نقاشی، موسیقی، بازی های نمایشی و یا خیالپردازی بیان کند
• در مورد آثار او قضاوت نکنید
• سعی کنید با موافقت فرزندتان آثار و بازی های او را به نمایش بگذارید
• در فرصت های مناسب فرزندتان را با هنرمندان، زندگینامه و آثار آن ها آشنا کنید
• روی سبک خاصی از هنر اصرار نکنید. فرزندتان گرایش خودش را در طول زمان پیدا خواهد کرد
• از فرزند خود یک موجود استثنایی نسازید و از او انتظارات خارق العاده نداشته باشید بلکه او را تشویق کنید خودش باشد و به توانایی هایش احترام بگذارید.
• می توانید از محصولات “هنر و خلاقیت” سایت فرفرک که در آن ابزارهای مناسبی برای آشنایی کودکان با دنیای هنر  ارائه شده است نیز بازدید فرمایید.

 بسیار ضروری است که به عنوان والدین  یا آموزش دهنده، کودکان را در ماجراجویی های هنرمندانه شان حمایت کنیم و به آن ها نشان دهیم که از فعالیت های هنری او لذت می بریم ، ایده های متفاوت و جدید او را تشویق کنیم و اجازه دهیم خودشان دستاورد دوست داشتنی تجربه هایشان را کشف کنند. هنر در هر زمینه ای که باشد موجب خلق پیوندهای ارتباطی، عاطفی و اجتماعی میان کودکان و والدین، مربیان و افرادی که در اطراف او هستند می شود.

منبع: www.vaudfamille.ch