معمولا پدر و مادرها خیلی دوست دارند از بهره هوشی فرزند خود آگاه شوند اما روش آن را به خوبی نمی دانند که توصیه می شود در این مورد به متخصص رجوع شود. اما سوال اصلی این است: فرض کنید متخصص بهره هوشی فرزند شما را بالاتر از حد نرمال تشخیص داده، حالا می خواهید چه کنید؟ شاید به دنبال جا یا افرادی بگردید که به فرزند شما کمک کند تا بیشتر پیشرفت کند ولی چه کسی، کجا و چگونه؟!
کودکان روحیه و شخصیت های متفاوت دارند نمی شود با یک نسخه کار کرد اما یک ویژگی مشترک در همه وجود دارد: میل شدید به بازی.
بنابر این برای پرورش هوش کودکان بهترین شخص “پدر یا مادر” و بهترین مکان “خانه” است و ابزار و روش کار بازی است. امروزه بازی ها و اسباب بازی های کودکانه ای برای استفاده های چندگانه تولید می شوند که نه تنها برای رشد مهارت های کودکان مفید است بلکه از عوامل ضروری آن به حساب می آید. از آنجا که فلسفه “فروشگاه فرفرک” همراهی والدین برای کمک به رشد و پرورش فرزندانشان است، به همین دلیل تصمیم گرفته ایم در این مطلب درباره اینکه چطور از بازی برای پرورش هوش فرزند خود استفاده کنید، صحبت کنیم. اما قبل از آن درباره نشاته های کودک باهوش بدانیم:
فهرست موضوعاتی که در این مطالب به شما خواهیم گفت:
نشانه های کودک “باهوش”:
- برای او مشارکت یا ادغام شدن با همسالانش سخت است، تنهایی اش را به راحتی بیان می کند که اگر درک نشود افزایش پیدا خواهد کرد
- دارای توانایی های تمرکز و حافظه ی بسیار بالایی است
- برای او، فهمیدن و یادگرفتن به یک معنی است
- خیلی زود می فهمد و تکرار و ریتم یادگیری آموزش به آسانی او را کسل می کند
- بی نهایت حساس است و اطلاعاتی که در مورد توانایی های ذهنی خود کسب می کند، می تواند او را از نظر احساسی بی ثبات کند، به معنی دیگر دانشمند کوچولوی شما با وجود تمام توان ذهنی هنوز یک کودک است درست مثل کودکان دیگر.
- تحمل شکست ندارد و به سختی اشتباهاتش را می پذیرد
- نسبت به سن خود حس شوخ طبعی بالایی دارد که باعث تعجب بزرگسالان می شود
پرورش هوش: یاد دادن شماردن با پازل کودکانه
بازی اول
- این بازی می تواند در دوران مختلف رشد کودک به شکل های متفاوت انجام شود. پازلی انتخاب کنید که قطعات آن شامل شکل رقم ها (که سمبل تعداد است) و تصاویر مربوط به تعداد باشد. باید بدانیم کودکان اول باید معنی تعداد را درک کنند بعد اعداد، چون اعداد نشان دهنده ی تعداد هستند و فقط جنبه ی سمبولیک دارند. مثلا اگر کودک مفهوم “تعداد پنج” را درک کند می تواند آن را به همه ی تعدادهایی که پنج باشد تعمیم دهد، نه اینکه فقط از روی سمبل آن تشخیص دهد چون رقم “پنج” سمبل های مختلفی دارد مثل : 5،五 و… .
- اگر اسباب بازی با موضوع آموزش اعداد را به تازگی برای فرزند خود خریده اید و هنوز با آن آشنا نیست اجازه دهید خودش با آن ور برود و آن را کشف کند که ممکن است بعد از چند دقیقه یا چند ساعت و یا چند روز کنجکاوی اش نسبت به آن رفع شود. در هر صورت عجله نکنید و به کودک فرصت دهید تا حواس کودک با اسباب بازی آشنا شود یعنی آن را خوب لمس کند، خوب ببیند، از آن صدا در آورد و حتی آن را به دهان ببرد. بعد نام تصویر حیوانات روی قطعات را باهم تکرار کنید و اگر بلد نیست کمک کنید یاد بگیرد.
روش بازی: بازی در چند مرحله انجام می شود:
- بعد از آنکه کودک با پازل آشنا شد قطعات را یکی یکی و با تامل بردارید سپس سرجایش قرار دهید. بعد از چند بار تکرار اجازه دهید کودک خودش آن را انجام دهد. ابتدا ترتیب و صحیح قرار گرفتن قطعات هدف ما نیست فقط مهارت برداشتن و گذاشتن مد نظر است.
- بعد از چند بار تکرار مرحله ی قبل بگویید حالا بیا با پازل یه بازی دیگه کنیم”. همه ی قطعات را سر جای خودشان قرار دهید. قطعه ای که فقط یک شکل روی آن هست را بردارید و بگویید” یک اسب” و با انگشت تصویر آن را نشان دهید. بعد تصویر عدد 1 را نشان دهید و بگویید “یک”. دوباره قطعات را سر جایشان قرار دهید. این معرفی را چند بار انجام دهید و بعد نوبت کودک است. تکرار کنید “یک اسب” و منظر بمانید تا او یا تصویر اسب را نشان دهد بعد خودتان تصویر عدد 1 را نشان دهید و بگویید “یک” و آن ها را خارج از پازل کنار هم قرار دهید بعد از کودک بخواهید عدد و تصویر مربوط به آن را به ترتیب و با اعلام شما سرجای خود قرار دهد.
- همین تمرین را با رقم های “سه” تا “ده” انجام دهید.
توضیحات ضروری :
- بازی و روش انجام آن باید برای کودکان جذاب باشد نه اینکه فقط جنبه ی آموزشی داشته باشد. هر چقدر روش بازی مفرح تر و خلاقانه تر باشد کودک میل بیشتری به تکرار آن دارد اما اگر احساس کند انجام وظیفه و خشک و بی روح است و از پس آن بر نمی آید نه تنها از تکرار آن لذت نمی برد بلکه موجب تضعیف اعتماد به نفس می گردد.
- این روش یکی از روش های بازی با پازل هاست، شما می توانید بنا بر خلاقیت یا توانایی فرزندتان تغییرات بهتری در آن ایجاد و آن را کاملتر کنید.
- ممکن است به نظر بیاید این بازی برای سن فرزند شما ضعیف باشد اما اشکالی ندارد با انجام آن هم دانش او در مورد ریاضی یاد آوری می شود و هم دوباره با رابطه ی میان تعداد و اعداد آشنا می شود.
- ممکن است به نظر بیاید این بازی برای سن فرزند شما ضعیف باشد اما اشکالی ندارد چون می توانید به تدریج آن را سخت تر کنید.
- ممکن است به نظر بیاید این بازی برای سن فرزند شما ضعیف باشد اما اشکالی ندارد چون می توانید نقش تان را بر عکس کنید و از او بخواهید از شما سوال بپرسد به این ترتیب در بیان مسئله مهارت کسب می کند.
- ممکن است ریتم یادگیری فرزند شما برای یادگیری اعداد یک روز باشد و یا یک ساعت و یا …. حواستان باشد هر وقت خسته شد بازی را ادامه ندهید و به وقت دیگری موکول کنید.
- می دانیم به غیر از تقلید کردن یکی از عوامل مهم و اساسی در یادگیری تکرار است. وقتی کودکان شاهد تکرار رفتار یا عملی باشند، به طور طبیعی و بدون آنکه قصد آموختن داشته باشند در حال یاد گرفتن هستند. پس از تکرار کردن خسته نشوید.
- صبور باشید و فرزندتان را با کسی مقایسه نکنید. فراموش نکنید هدف تقویت هوش کودک است نه نمره دادن یا قضاوت کردن. اگر آمادگی روحی برای صبوری ، تکرار کردن و قضاوت فرزند خود ندارید فعلا دست نگهدارید و انجام این بازی را به تعویق بیندازید.
- هر بخش از بازی در چند مرحله انجام می شود که هر مرحله می تواند برای هر کودک زمان های متفاوتی را لازم داشته باشد.
بازی دوم
روش بازی : بعد از آنکه بازی اول را به دفعات لازم تکرار کردید حالا فرزندتان آماده است بازی سخت تری انجام دهد :
- قطعات پازل را از جای خود خارج کنید.
- یکی از اعداد 1 تا 10 را اعلام کنید و از فرزند خود بخواهید تصویر و شکل عدد مربوط به آن را سر جایشان قرار دهد.
- اگر فرزندتان تمرین را درست انجام داد تشویقش کنید ولی اگر اشتباهی داشت فوری آن را اصلاح نکنید و او را متوجه اشتباهش کنید بازهم فرصت دهید دوباره سعی کند. مثلا بگویید” تا اینجا درست است اما در این مورد بیشتر فکر کن” یا بگویید “دوباره تکرار می کنم و خوب گوش کن، مطمئنم این دفعه بهتر انجام میدی” و کمک کنید نقطه ی اشتباهش را متوجه شود. مثلا اگر “هشت” را اعلام کرده اید و کودک شکل عدد 8 را سرجایش گذاشت اما تصویر را به اشتباه “هفت” انتخاب کرد بگویید : “آفرین شکل عدد هشت درسته ولی به تعداد خرگوش ها نگاه کن و اونا رو دوباره بشمار” خودتان هم او را در شمردن همراهی کنید اما جلوتر از او نشمرید.
بازی سوم
روش بازی : بعد از آنکه بازی اول و دوم را به دفعات لازم تکرار کردید حالا فرزندتان آماده است بازی سخت تری انجام دهد :
- قطعات پازل را از جای خود خارج کنید.
- یکی از اعداد را به فرزندتان نشان دهید و آن را تکرار کنید مثلا 3 و بخواهید کودک قطعه ی مربوط به آن را پیدا و سر جایش قرار دهد.
- بعد جای اعداد روی پازل را از 1 بشمرید: 1 2 3 4 5 . کودک باید همزمان با شمردن شما جای مناسب عدد 3 را پیدا کند و تصویر مربوط به تعداد را نیز کنار آن قرار دهد.
پیشنهاد : اگر شاهد آمادگی بیشتر فرزندتان هستید بازی دیگری پیشنهاد می کنیم :
- قطعات پازل را از جای خود خارج کنید.
- تعداد مشخصی از قطعات مربوط به شکل اعداد را به فرزندتان بدهید تا آنها را یکی یکی لمس کند مثلا اشکال عدد 1 2 3. سپس روی صفحه و جای همان اعداد را نیز لمس کند.
- بعد چشمان او را ببندید و مطمئن شوید نمی بیند. یکی از اشکال اعدای که لمس کرده را به او بدهید و بخواهید با لمس کردن آن و صفحه ی پازل جای آن را پیدا کند.
- همین تمرین را با شکل اعداد دیگر ادامه دهید یعنی دفعه ی دیگر 4 5 6 تا آخر.
- وقتی فرزندتان همه ی اشکال و محل قرار گیری آنها را به خوبی شناخت می توانید از شکل عدد 1 تا 10 را بازی کنید.
نکته بسیار مهم: برای انجام بازی ها عجله نکنید، اجازه دهید فرزندتان یک بازی را به خوبی یاد بگیرد و روی آن مسلط شود بعد سراغ بازی دیگر بروید.
