اوتیسم کودک: نکاتی که این کودکان آرزو دارند والدینشان بدانند

اوتیسم کودک به طیف گسترده‌ای از اختلال اوتیسم اشاره دارد که هر کدام دارای شرایط گوناگونی است. به‌طور کلی اوتیسم کودک اختلالی است که موجب ایجاد چالش‌هایی در مهارت‌های کودک می‌شود که در این مطلب آن‌ها را بررسی می‌کنیم. اختلال اوتیسم در کودکان ممکن است پدرها و مادرها را دچار آشفتگی و سردرگمی کند. هم‌چنین در این مقاله به مهم‌ترین مواردی که والدین باید درباره این اختلال بدانند می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

اختلال اوتیسم کودک چیست؟

اوتیسم کودکان اختلالی در تکامل عصبی یا نورولوژیکی‌ست که معمولاً والدین در سه سال آغازین زندگی کودک متوجه نشانه‌های آن می‌شوند. این نشانه‌ها به تدریج در رفتارهای کودک ظاهر می‌شود. اوتیسم برای کودک چالش‌هایی در زمینه‌ی مهارت‌های اجتماعی، رفتارهای تکراری، ارتباطات غیرکلامی و گفتار ایجاد می‌کند.

دلایل ایجاد اوتیسم کودک کدامند؟

علت اوتیسم کودک به شکل واضحی مشخص نیست اما دلایل مختلفی در ایجاد این اختلال نقش دارند؛ از جمله رشد مغز و عوامل ژنتیکی.

تنها یک نوع اوتیسم وجود ندارد بلکه زیرگروه‌های بسیاری از اوتیسم در کودکان دیده می‌شوند. همان‌طور که گفتیم اوتیسم طیف وسیعی از شرایط را شامل می‌شود. بیشتر انواع این اختلال به دلایل ژنتیکی، محیطی یا ترکیبی از این دو نوع و نحوه‌ی رشد مغز ایجاد می‌شوند.

مغز کودکان مبتلا به اوتیسم در دوران کودکی به‌ویژه در سه سال اول زندگی سریع‌تر از میزان متوسط ​​رشد می‌کند. دلیل این رشد سریع مشخص نیست اما این موضوع بدان معناست که در کودکان مبتلا به اوتیسم، بخش‌هایی از مغز به شکل غیرمعمولی با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند.

طبق شواهد مبنای ژنتیکی اوتیسم علت اصلی آن است. اما بعید است که ژن خاصی مسئول اوتیسم باشد بلکه ترکیب چندین ژن با هم موجب این اختلال می‌شود. محققان ژن‌های احتمالی بسیاری را یافته‌اند که ممکن است در ایجاد اوتیسم نقش داشته باشند.

به‌طور کلی نشانه‌های اختلال اوتیسم در کودکان دارای سه ویژگی اصلی مشخص و دسته‌ای از خصوصیات دیگر است.

• مشکل در برقراری ارتباط با دیگران
• رفتارهای تکراری
• علایق محدود
• سایر ویژگی‌ها

چگونه با کودکان اوتیسم رفتار کنیم؟

این‌که چگونه باید با کودکان مبتلا به اوتیسم رفتار کرد بستگی به خود کودک دارد. در این زمینه‌ی خاص هر کودکی با دیگری متفاوت است و علایق متفاوتی از خود نشان می‌دهد. ممکن است برای‌تان سوال شود که اسباب بازی کودک 2 ساله مبتلا به اوتیسم با کودکان دیگر متفاوت است؟ ممکن است کودک شما به هیچ‌عنوان مانند سایر کودکان به خرید عروسک و اسباب بازی علاقه نشان ندهد اما به جمع کردن چوب علاقه‌مند باشد. در ادامه درباره‌ی نشانه‌های این اختلال، نحوه رفتار با کودکان اوتیسم و علایق مختلف آن‌ها بیشتر بحث خواهیم کرد.

نشانه‌های اوتیسم کودک

علائم اوتیسم معمولاً در سنین دو یا سه سالگی ظاهر می‌شوند و در برخی موارد حتی در هجده ماهگی نیز قابل تشخیص است. نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که هر چه زودتر این اختلال مشخص شود و اقدامات درمانی صورت بگیرد نتایج مثبتی را شاهد خواهیم بود. از نشانه‌های کودکان خردسال مبتلا به اوتیسم می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

• هنگامی که نام کودک را صدا می‌زنید واکنشی نشان نمی‌دهد
• از برقراری ارتباط چشمی خودداری می‌کند
• هنگامی که به کودک لبخند می‌زنید واکنشی ندارد
• اگر از طعم یا بوی غذایی خوشش نیاید به شدت ناراحت می‌شود
• حرکات تکراری انجام می‌دهد (مانند تکان دادن پاها یا دست‌ها)
• عبارات یکسان را به شکل پیوسته‌ای تکرار می‌کنند
• به اندازه سایر کودکان هم‌سن خود صحبت نمی‌کند

نشانه‌های اوتیسم در کودکان بزرگتر شامل موارد زیر است.

• متوجه احساسات و افکار دیگران نمی‌شود
• بیان کردن احساساتشان برای دیگران دشوار است
• اگر در روند برنامه روزانه‌ی کودک تغییری اتفاق بیفتد ناراحت می‌شوند
• به فعالیت‌ها یا موضوعات خاصی علاقه شدید دارد
• پیدا کردن دوست برایش کار سختی است یا ترجیح می‌دهد تنها باشد

دقت کنید که همه این نشانه‌ها در یک کودک ظاهر نمی‌شود بلکه هر کودکی علائم مربوط به خود را بروز می‌دهد.

تشخیص و درمان اوتیسم کودک چگونه ممکن است؟

اوتیسم را می‌توان از دوازده تا هجده ماهگی تشخیص داد اما معمولاً در حدود دو سالگی در کودک اتفاق می‌افتد. برای تشخیص باید از متخصصان کمک گرفت. متخصصان کودک را آزمایش و ارزیابی می‌کنند که به آن ارزیابی چندرشته‌ای گفته می‌شود. تیم چندرشته‌ای معمولاً شامل متخصص اطفال، روان‌شناس، آسیب‌شناس گفتار و در برخی موارد روان‌پزشک است. البته ممکن است شامل متخصصان دیگری نیز باشد.

تیم متخصصان رفتارهای کودک را ارزیابی کرده و سپس مشاهدات خود را به اشتراک می‌گذارند و بحث می‌کنند. هیچ آزمایش واحدی برای اوتیسم وجود ندارد. تشخیص بر اساس موارد زیر صورت می‌گیرد.

• تماشای نحوه بازی و تعامل کودکان با دیگران
• مرور نحوه رشد کودکان در گذشته
• گفت‌وگو با والدین

راه های درمان اوتیسم کودک

هیچ درمان قطعی برای اوتیسم کودک وجود ندارد اما درمان‌ها و دوره‌های حمایتی در دسترس است که می‌توان از آن‌ها بهره برد. هدف از چنین درمان‌هایی کاهش علائم این اختلال و حمایت از رشد و یادگیری کودک برای داشتن زندگی بهتر و آسان‌تر است. مداخله زودهنگام می‌تواند به کودک شما در یادگیری مهارت‌های اجتماعی، ارتباطی، عملکردی و رفتاری کمک شایانی کند.

درمان‌های رفتاری و ارتباطی

چنین درمان‌هایی طیف وسیعی از مشکلات اجتماعی، زبانی و رفتاری مرتبط با اختلال اوتیسم را مورد بررسی قرار می‌دهند. برخی از برنامه‌ها روی کاهش رفتارهای مشکل‌ساز و آموزش مهارت‌های جدید به کودک تمرکز دارند. برنامه‌های دیگر روی آموزش نحوه‌ی رفتار کودکان در موقعیت‌های اجتماعی یا برقراری ارتباط بهتر با دیگران متمرکز است. تجزیه و تحلیل رفتار می‌تواند به کودکان در یادگیری مهارت‌های جدید و تعمیم این مهارت‌ها در موقعیت‌های مختلف از طریق یک سیستم انگیزه مبتنی بر پاداش کمک کند.

درمان‌های آموزشی

کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم اغلب به برنامه های آموزشی پاسخ خوبی می دهند. برنامه های موفق معمولاً شامل تیمی از متخصصان و فعالیت‌های گوناگون برای بهبود مهارتهای اجتماعی، ارتباطات و رفتار است.

درمان های خانوادگی

والدین و سایر اعضای خانواده می توانند با حمایت از کودکان و به کار بردن روش‌های درست در تعامل با آن‌ها در پیشرفت این کودکان نقش مهمی ایفا کنند.

درمان‌های دیگر بسته به نیازهای فرزند شما

گفتاردرمانی برای بهبود مهارت های ارتباطی، کاردرمانی برای آموزش فعالیت های روزمره و فیزیوتراپی برای بهبود حرکت و تعادل مفید خواهد بود. هم‌چنین حضور روان‌شناس می‌تواند راه‌هایی برای رسیدگی به رفتارهای مشکل‌دار توصیه کند.

داروها

هیچ دارویی نمی تواند علائم اصلی اختلال اوتیسم را بهبود ببخشد اما داروهای خاص می توانند به کنترل علائم کمک کنند. برای نمونه اگر کودک شما بیش فعال است ممکن است لازم شود که داروهای خاصی مصرف کند. داروهای ضد روان پریشی گاهی برای درمان مشکلات رفتاری شدید استفاده می شود. اگر فرزندتان داروی خاصی مصرف می‌کند حتماً به پزشک اطلاع دهید چراکه در برخی مواقع تداخلات دارویی می‌توانند خطرناک باشند.

نکات مهمی که والدین درباره اوتیسم کودک باید بدانند

کودکانی که به اوتیسم دچار هستند هر کدام توانایی‌ها و چالش‌های خاص خود را دارند. متأسفانه ما به سرعت این کودکان را قضاوت می‌کنیم در حالی که آخرین چیزی که این کودکان نیاز دارند انتقاد و قضاوت کردن است. کودکی که به اوتیسم دچار است در حال تلاش برای کنار آمدن با جهان است و نیاز به حمایت خانواده خود دارد. در ادامه نکات مهمی در زمینه رفتار با این کودکان را بیان می‌کنیم.

• کودک خود را آن‌طور که هست درک کنید

همان‌طور که شخصیت شما خاص و منحصربه‌فرد است کودک‌تان نیز شخصیت یکتایی دارد و دارای توانایی‌ها، ضعف‌ها و رفتارهای خاص خود است. کودک ممکن است برای انجام کارهای گوناگون نیاز به کمک و پشتیبانی بیشتری داشته باشد و عشق و پذیرش از سوی خانواده و اطرافیان بهترین راه برای کمک به رشد و پیشرفت اوست. با وجود این‌که کودک به اوتیسم مبتلاست اما مانند هیچ کودک دیگری نیست. د

• کودک جهان را درک می‌کند اما به شیوه‌ای متفاوت  

کودک مبتلا به اوتیسم ممکن است برخی از صداها، نورها، مزه‌ها و … را ترسناک و استرس‌زا احساس کند و پرخاشگر شود (در مورد پرخاشگری کودک می توانید بیشتر در فرفرک بخوانید). حتی ممکن است از لمس شدن و بغل کردن خوشش نیاید اما می‌تواند از بسیاری چیزها لذت ببرد و جزئیاتی که ما از آن‌ها غافلیم احساس کند و حس زندگی کردن را به شیوه خود احساس کند.

• با او مانند خودش ارتباط برقرار کنید  

احتمالاً کودک مبتلا به اوتیسم قادر نیست مانند دیگران ارتباط برقرار کند. او برای برقراری ارتباط روش‌های خودش را دارد. عجله نکنید و به او فرصت دهید. با او واضح صحبت کنید و اجازه دهید صحبت شما را پردازش کند. علایق و راه‌های ارتباطی مورد علاقه فرزند خود را بشناسید. سعی نکنید که تعامل خود را با او کنترل کنید.

• اضطراب کودک خود را درک کنید  

کودک مبتلا به اختلال اوتیسم در درک جهان و انتقال افکار خود و نیازهایش مشکل دارد و بنابراین طبیعی است که بسیاری از مسائلی که برای ما عادی جلوه می‌کند برای او ترسناک باشد. سعی نکنید او را با ترس‌هایش روبرو کنید بلکه به آن‌ها احترام بگذارید و از انجام کارهایی که باعث رنجش او می‌شود بپرهیزید. وقتی چیزی برای او ناگهانی تغییر می‌کند دچار وحشت می‌شود اما این نشانه‌ای از حماقت کودک نیست. ترس او را مسخره نکنید.

• روال کارها برای او اهمیت زیادی دارد  

داشتن روتین روزانه به کودک احساس امنیت می‌دهد و به او کمک می‌کند تا با جهان اطرافش کنار بیاید. البته این بدان معنا نیست که او دوست ندارد چیزهای جدید را تجربه کند. اگر به کودک خود کمک کنید می‌تواند فعالیت‌ها، ورزش‌ها و کارهایی را پیدا کند که از آن لذت ببرد.

• نیاز به حمایت بیشتر از سمت اطرافیان دارد  

مبتلا بودن به اوتیسم نمی‌تواند علتی برای برچسب زدن به کودک باشد. چنین کودکی مانند هم‌سن و سالان خود باهوش، اجتماعی، بااحساس و خاص است. تنها روش‌های او برای برقراری ارتباط با اطرافیان فرق می‌کند و علایق خاص‌تری دارد. این کودک برای یادگیری و دسترسی به منابع اطراف خود نیاز به کمک بزرگترها دارد و باید توجه و صبر بیشتری نثار او کنید.

منبع: childautism