خواب برای کودک همانند تغذیه لازم و ضروری است. بسیاری از کودکان برای به خواب رفتن مشکل دارند و به موقع نمی خوابند، در کودکان معمولا بی خوابی اوایل شب اتفاق می افتد و به اصطلاح به آن بی خوابی شبانه گفته می شود. کودکی که شبها با آرامش و به حد کافی خوابیده ، روز بعد به موقع از خواب بیدار می شود و اگر به حد کافی نخوابد ، صبح روز بعد به علت کافی نبودن مقدار خواب بهانه گیر و کج رفتار می شود، کمتر شاد به نظر می رسد و انرژی کمتری دارد. در بچه های بزرگتر ، نبودن خواب شب آنها را خسته ، کند و حساس می کند و نمی توانند بر روی درس تمرکز کنند.
همچنین خواب کودک یک عنصر اساسی برای سلامت روحی و جسمی اوست. اما اگر فکر می‌کنید خواباندن کودک نوپایتان کار سختی است، شما در این مشکل تنها نیستید. آکادمی اطفال آمریکا (AAP) تخمین میزند که حدود 25 تا 50 درصد از کودکان و 40 درصد از نوجوانان درگیر مشکلات خواب هستند. برای اینکه کودکتان بهتر بخوابد، اولین کاری که باید بکنید این است که نیازهای خواب کودک را درک کنید.
از طریق سه راهکار زیر به کودک خود کمک کنید تا بتواند خواب خوبی داشته باشد و به‌خوبی رشد کند:
در اوایل دوران نوزادی خواب تأثیرات مهمی بر رشد جسمی و ذهنی کودک می‌گذارد.
تحقیقات نشان می‌دهند که خواب تأثیر مستقیمی بر موارد زیر دارد:
با افزایش سن، نیاز کودک به خواب نیز تغییر می‌کند و داشتن برنامه خواب منظم بسیار مهم است. هر فعالیت روزانه‌ای که دارید سعی کنید هرروز همان کارها را به ترتیب انجام دهید تا فرزند شما به آن عادت کند و بداند برنامه بعدی چیست.
یک برنامه معمولی برای خواب کودک می‌تواند شامل موارد زیر بشد:
زمانی که کودک خواب‌آلود است او را روی تخت بگذارید نه زمانی که به خواب‌رفته است، زیرا این کار به او کمک می‌کند تا یاد بگیرد چگونه خودش بخوابد. گاهی با خرید عروسک و قرار دادن آن در تخت کودک، او را به ماندن در رختخواب و به خواب رفتن ترغیب کنید.
به کودکان کمتر از هفت سال خود اجازه ندهید در تخت خواب شما بخوابند، زیرا خوابیدن مشترک خطر ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد را افزایش می‌دهد.
عادات روزانه نیز بر خواب کودک تأثیر می‌گذارد.
شما می‌توانید با رعایت عادت‌های سلامت‌محور کاری خواب کودک خود را راحت‌تر کنید:
از نوزادان و کودکان نوپا گرفته تا کودکان و نوجوانان مدرسه‌ای، والدین می‌خواهند بدانند چند ساعت خواب توصیه می‌شود. درست است که افراد مختلف به ساعات خواب مختلفی هم نیاز دارند. اما دستورالعمل‌های بسیار منطقی و مبتنی بر علم وجود دارد که به شما کمک می‌کند بفهمید کودک شما برای رشد، یادگیری و بازی به چه میزان خواب نیاز دارد.
آکادمی پزشکی خواب آمریکا (AASM) دستورالعمل‌های مفیدی در مورد میزان خواب کودک در مراحل مختلف رشد ارائه می‌دهد. به خاطر داشته باشید که شکل زیر کل ساعات خواب موردنیاز در یک دوره 24 ساعته را نشان می‌دهد.
کم بودن خواب کودک علائم زیر را به همراه دارد:
البته علاوه بر کافی بودن ساعات خواب، خواب در ساعت مناسب نیز مهم است. اینکه بهترین ساعت خواب کودک شما چه زمانیست. به عوامل زیادی همچون سبک زندگی، موقعیت جغرافیایی، سن کودک و … بستگی دارد.
ممکن است یک سری مسائل به نظر شما جزئی باشند اما اغلب این مسائل برای کودکان مهم هستند. اتفاقاتی مانند خواهر و برادر جدید، دندان‌درآوردن، تغییر محل زندگی، آوردن پرستار جدید، تغییر برنامه روزانه یا بیماری‌های جزئی مانند آلرژی و سرماخوردگی می‌توانند بر خواب کودک شما تأثیر زیادی بگذارند.
علاوه بر این مشکلات رایج، بیش از 50 درصد از کودکان اختلال خواب دارند.
برخی از شایع‌ترین اختلالات خواب کودک عبارت‌اند از:
کابوس برای کودکان نوپا بسیار ترسناک است، زیرا آنها نمی‌توانند تفاوت بین چیزی که واقعی و غیرواقعی است را به‌خوبی تشخیص دهند. کودکان اغلب هنگامی‌که کابوس می‌بینند از خواب بیدار می‌شوند. اگر کودک شما از خواب پرید، او را آرام کنید و دوباره بخوابانید.
وحشت شبانه کمی متفاوت است. کودک شما ممکن است در هنگام وحشت شبانه داد بزند اما از خواب بیدار نمی‌شود و هنگام صبح این اتفاق را به یاد نمی‌آورد.
بهترین کاری که می‌توانید انجام دهید این است که از سلامت فرزند خود مطمئن شوید و سعی کنید در صورت امکان او را در رختخواب نگه‌دارید.
درصورتی‌که کودک شما گاه‌وبیگاه دچار وحشت شبانه می‌شود نیاز نیست او را بیدار کنید یا نگران شوید؛ اما اگر این اتفاق تعداد دفعات زیادی تکرار شود و باعث شود کودک شما در طول روز خواب‌آلود باشد، لازم است به پزشک اطفال خود مراجعه کنید.
صحبت کردن در خواب یک ناهنجاری نسبتاً شایع است که شامل صداهای بلند هنگام خواب می‌شود. اگرچه صحبت کردن در خواب در کودکان به‌خودی‌خود بی‌ضرر است، اما ممکن است باعث ایجاد مزاحمت برای سایر افراد در اتاق‌خواب شود.
صحبت کردن کودک در خواب گاهی اوقات با سایر اختلالات خواب مانند کابوس یا راه رفتن در خواب ارتباط دارد. تحقیقات نشان می‌دهد که از هر 3 کودک 1 نفر قبل از 13 سالگی راه رفتن در خواب را تجربه می‌کنند.
راه رفتن در خواب علاوه بر اینکه باعث خسته بودن در طول روز می‌شود ممکن است عواقب وحشتناکی در پی داشته باشد. اگر کودک شما در خواب راه می‌رود اتاق‌خوابش را امن نگه‌دارید و در اتاقش زنگ هشدار نصب کنید.
درست مانند بزرگ‌سالان، طبیعی است که در هنگام خواب کودک گاهی اوقات خروپف کنند. خروپف در کودکان ممکن است ناشی از تورم لوزه‌ها، آلرژی، چاقی، دود سیگار یا عوامل دیگر باشد. بااین‌حال اگر متوجه شدید که فرزند شما بیش‌ازحد خروپف می‌کند، یا هنگام تنفس مکثی می‌کند و به دنبال آن نفس‌نفس میزند، ممکن است آپنه خواب داشته باشد.
کودکان مبتلابه آپنه خواب از اختلال در تنفس رنج می‌برند که باعث می‌شود چندین بار در طول شب بیدار شوند. اگر متوجه شدید که کودکتان علائم کم‌خوابی مانند خواب‌آلودگی در طول روز، مشکل در تمرکز و بیش فعالی دارد بدانید که یک‌چیزی سر جایش نیست.
خروپف مکرر و وقفه تنفسی در خواب هر دو می‌تواند بر سلامت فرزند شما تأثیر منفی بگذارد. در مورد راه‌های کاهش علائم با متخصص اطفال خود مشورت کنید.
سندرم پای بی‌قرار در کودکان به معنی این است که کودک دائم پای خود را تکان می‌دهد و تشخیص این سندروم در کودکان کار سختی است زیرا ممکن است فکر کنید که فرزند شما عصبانی است یا پاهایش درد می‌کند. درمان سندرم پای بی‌قرار در کودکان شامل عادت‌های سلامت‌محور مربوط به خواب کودک و انجام حرکات کششی قبل از خواب است.
مکمل‌های آهن در درمان بزرگ‌سالان ثابت‌شده است، اما هنوز تحقیقات در مورد ایمنی و کارایی مکمل‌های آهن برای کودکان در حال انجام است. اگر فکر می‌کنید فرزند شما ممکن است از یکی از این اختلالات خواب رنج ببرد، علائم را در دفترچه خاطرات خواب پیگیری کنید و با متخصص اطفال خود صحبت کنید.
رشد ذهنی جنبه مهمی از رشد است که توانایی‌های ذهنی مختلف را تحت تأثیر قرار…
بازی شناختی انواعی از بازی‌ها است که با توجه به ویژگی‌ها وخصوصیاتی که دارند، بسیار…
تب کودک یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در سنین کودکی و خردسالی است. اگر شما هم…
دانستن علت جیغ زدن کودک یکی از دغدغه‌های اساسی والدین است، زیرا با دانستن علت…
پرخاشگری کودک یکی از اختلالات رفتاری شایع در جامعه است. به عنوان یک دانشجوی روانشناسی…
انتخاب مهد کودک مناسب یکی از دغدغه‌های اصلی والدین امروزی است. مادر باربد نیز در…
View Comments
جدا از موضوعی که شما مطرح کردید، من باید بگم که خواب پدر و مادر هم به اندازه خواب کودک مهم است. والدین گاهی از سر دلسوزی فراموش می کنند که به سلامتی خود برسند و این همه خیانت به خود است و هم فرزند. به شما توصیه می کنم حتما حتما سعی کنید برنامه منظمی برای خواب خود داشته باشید.
بله، نکته شما کاملا درست و وارد است. ممنون از اینکه مطرح کردید