افزایش اعتماد به نفس کودک: 11 روش فوق العاده موثر

کودکان درست از زمان تولد با سرعت باورنکردنی‌ای مهارت‌های مختلف را می‌آموزند. آن‌ها مهم‌تر از هر مهارتی به تدریج اعتماد به نفس بیشتری نیز پیدا می‌کنند. افزایش اعتماد به نفس کودک با بزرگ‌تر شدن او نفش پررنگ‌تر و اهمیت بیشتری پیدا می‌کند. بچه‌ها برای آن‌که رشد شخصیتی و مهارتی بهتری را تجربه کنند، به شدت به اعتمادبه‌نفس نیاز دارند.

نقش والدین در این زمینه بسیار حیاتی‌ست. شما به عنوان پدر یا مادر فرزند خود باید از شرایطی که سبب کاهش یا افزایش اعتماد به نفس کودکتان می‌شود آگاه باشید. به همین دلیل ما در این‌جا 11 نکته را با شما در میان خواهیم گذاشت و عوامل موثر بر اعتماد به نفس کودک را به شما معرفی می‌کنیم.

1. اول از همه بدانید شما الگوی کودک هستید

اولین و مهم‌ترین نکته‌ای که باید در این زمینه همواره آن را در ذهن خود داشته باشید، پذیرفتن نقش خود به عنوان یک الگو است. در حقیقت می‌توان گفت افزایش اعتماد به نفس کودک رابطه‌ی تنگاتنگی با میزان اعتمادبه‌نفس شما دارد.

وقتی کودک شما را می‌بیند که با اعتماد به خود و خوش‌بینی و با تکیه بر مهارت‌های خود به سراغ کارهای جدید می‌روید، این روحیه در او نیز پرورش خواهد یافت. کودک می‌تواند ارزشی را که شما برای خود قائلید و نگاهی که نسبت به خود دارید را از رفتارهایتان تشخیص دهد. پس در قدم اول برای تقویت اعتماد به نفس خود اقدام کنید.

نقطه‌ی مقابل این موضوع نیز امکان‌پذیر است. در حقیقت یکی از دلایل کمبود اعتماد به نفس کودک، در اغلب موارد عزت نفس پایین والدین اوست.

2.افزایش اعتماد به نفس کودک با پذیرفتن اشتباه او

اشتباه مسئله‌ای رایج در تمام امورات زندگی ماست. اشتباهات به دلایل مختلفی از جمله عدم آمادگی، بی‌توجهی، تلاش کم و … رخ می‌دهند. نوع برخورد ما با اشتباه کودک تاثیر به سزایی در افزایش اعتماد به نفس کودک داشته و حتی می‌تواند به آن لطمه‌ی بسیار زیادی وارد کند.

کودک باید درک کند که اشتباه و شکست، فرصتی برای آموختن است. زمانی که شما کودک را سرزنش می‌کنید، او اشتباه را به عنوان بخشی از وجود خود خواهد شناخت، نه اتفاقی که قابل جبران است. اعتماد به نفس در واقع به این معنا نیست که ما از عدم شکست خود مطمئن باشیم. بلکه به این معناست که ما در صورت شکست دست از تلاش نخواهیم کشید. با رفتار خود هنگام مشاهده‌ی اشتباهات کودک این معنا را به او بیاموزید.

برای مثال زمانی که یک اسباب بازی فکری برای کودک خود خریده‌اید، در مراحل یادگیری و انجام بازی صبر و حوصله‌ی بیشتری به خرج دهید و هم‌چنین او را به داشتن پشتکار بیشتر دعوت کنید.

3.تجربه‌های جدید راهی برای افزایش اعتماد به نفس کودک

یکی از نشانه‌های افزایش اعتماد به نفس کودک، اشتیاق او برای آزمودن و تجربه‌ی چیزهای جدید است. ترس از تغییر و تلاش برای ایجاد ثبات بیشتر از مشخصه‌های افرادی‌ست که اعتماد‌به‌نفس کمی دارند. به همین دلیل همواره تلاش کنید کودک را به تجربه‌ی اتفاقات نو و متفاوت تشویق کنید.

همواره با توجه به سن کودک و شرایط او، تا جایی که خطری او را تهدید نکند، اجازه دهید کودک تجربیات جدیدی را پشت سر بگذارد. در هنگام خرید اسباب بازی، به دنبال انتخاب‌هایی متفاوت باشید و بازی‌هایی را برای شکل‌گیری مهارت‌های جدید در او انتخاب کنید.

4.بگذارید کودک شکست بخورد

یکی از اشتباهات رایج والدین، دخالت در روند آزمون خطا و تجربه‌ی شکست است. بسیار بدیهی‌ست که کودک گاهی اوقات خود را در موضوعی ناتوان ببیند. نیاز به تمرین و تلاش در بسیاری از زمینه‌ها مسئله‌ای قابل درک است. برخی والدین تصور می‌کنند برای افزایش اعتماد به نفس کودک باید مدام از او حمایت کنند. در حالی که این اشتباه بسیار جبران ناپذیری‌ست که می‌تواند بزرگسالی کودک را تحت تاثیر قرار داده و از میزان استقلال او بکاهد.

سعی کنید وارد فرآیند یادگیری کودک نشوید. اجازه دهید کودک تلاش کرده و شکست بخورد. دخالت شما در انجام کارها و عدم اجازه برای تلاش بیشتر، به خودباوری کودک لطمه وارد کرده و در او وابستگی بیشتری ایجاد می‌کند.

5.پشتکار، کلید اعتماد به نفس بالا

گاهی شکست‌ها بیش از آن چیزی به نظر می‌رسند که انتظارش را داشتید. کودک ممکن است بارها و بارها برای دست یافتن به مهارتی خاص تلاش کند و موفق نشود. برای جلوگیری از این مسئله، شما ابتدا باید به یک نکته‌ی مهم توجه کنید.

چالش‌هایی که پیش پای کودکتان قرار دارند، باید متناسب با توانایی‌ها و سن او باشند. کودکان در سنین مختلف مهارت‌ها و توانایی‌های ذهنی و جسمی مختلفی دارند. از این روست که بازی‌ها و اسباب‌بازی‌های آن‌ها با هم متفاوت است. ابتدا مطمئن شوید که چالشی که کودکتان در آن شکست می‌خورد مناسب سن اوست. (البته توجه کنید که چالش‌های بسیار آسان نیز در کودک اعتماد به نفس کاذب ایجاد می‌کنند. هم‌چنین کودکی که مدام با چالش‌های ساده دست و پنجه نرم می‌کند، از اهمیت تلاش غافل خواهد بود.)

پشتکار یک مهارت بسیار مهم است. چه بسا موفقیت‌های بسیاری تنها به دلیل عدم وجود پشتکار دست‌نیافتنی به نظر می‌رسند. تسلیم نشدن را به کودک خود بیاموزید تا اعتماد به نفس او افزایش یابد.

6.تلاش‌ها را جشن بگیرید

در راستای نکاتی که در بالا ارائه کردیم، می‌توان به طور خلاصه گفت هدف شما باید به فرآیندمحوری بیش از نتیجه‌محوری اهمیت دهید. در واقع باید به کودک نشان دهید که فرآیند انجام امور و یافتن مهارت‌های جدید اهمیت بسیار بیشتری از نتایج دارند.

رفتارهایی وجود دارند که باور مقابل این را به کودک انتقال می‌دهند. برای مثال شما تنها زمانی کودک را تشویق می‌کنید که به یک نتیجه‌ی دلخواه رسیده باشید. سعی کنید از چنین رفتاری اجتناب کنید و گاهی برای تلاش‌های کودک، حتی اگر شکست خورده باشد جشن بگیرید. برای مثال اگر کودک شما در حال یادگیری نواختن گیتار است، حتی اگر هنوز موفق به نواختن ملودی جدیدش نشده است، او را برای ساعاتی که تمرین می‌کند تشویق کرده و برای او جشن بگیرید.

7.به کودک کمک کنید علایق خود را بیابد

یکی از پایه‌های مهم در افزایش اعتماد به نفس کودک، یافتن علایق شخصی اوست. کودک باید به تدریج دریابد که به چیزهایی علاقه دارد و دوست دارد زمانش را چگونه سپری کند. هم‌چنین مهم است که کودک استعدادهای خود را بشناسد و مهارت‌های خود را در آن زمینه‌ها افزایش دهد.

یافتن علایق شخصی و شناخت استعدادها در ایجاد احساس هویت کودک کمک می‌کند. بدین ترتیب او به تدریج تصویر واضح‌تر و کامل‌تری از خود در ذهن خواهد داشت. خودشناسی به این طریق به کودک کمک می‌کند تا احترام و اعتماد بیشتری نسبت به خود احساس کند.

8.تعیین اهداف

به کودک بیاموزید که می‌تواند هدف‌گذاری کند و به اهدافی که دارد دست پیدا کند. این اهداف می‌توانند بلند مدت و یا کوتاه مدت باشند. شناخت مقوله‌ی هدف و تلاش برای دستیابی به آن‌ها، به کودک احساس قدرت و مهم‌تر از آن، حس ارزش می‌دهد.

داشتن یک لیست از اهدافی که او گام به گام برای رسیدن به آن‌ها تلاش می‌کند، از او فردی منضبط و موفق خواهد ساخت. این فرآیند به کودک کمک می‌کند تا مهارت‌هایی هم‌چون پشتکار، برنامه‌ریزی و … را در خود پرورش داده و نیازهای رسیدن به موفقیت را درک کند.

9.بگذارید نقش خود را ایفا کنند

به کودک کمک کنید که جایگاه خود را پیدا کند. اگر به دنبال افزایش اعتماد به نفس کودک خود هستید، ابتدا باید خودتان به او اعتماد کنید. توجه کنید که کودک باید بتواند در مسائلی هم‌چون انتخاب اسباب بازی و … آزادانه و در چارچوبی درست، نقش ایفا کند.

در خانه کارهایی را به او بسپارید. گاهی اجازه دهید ظرف بشوید و در آماده کردن غذا به شما کمک کند. مراقبت از خواهر یا برادر کوچک‌تر، مدیریت تکالیف مدرسه و مشق و … همه و همه فعالیت‌هایی هستند که به او احساس ارزش و اعتماد بیشتری می‌دهند.

10.ضعف ها و کاستی ها را بپذیرید

بسیاری از والدین نمی‌توانند نگاهی کاملاً واقعی به فرزند خود داشته باشند. آن‌ها معمولاً کودکان را آن‌چنان که خود دوست دارند می‌بینند. اما بهتر است در قدم اول خودتان بپذیرید که شکست، اندوه، ناتوانی و شرایط بد همیشه می‌توانند وجود داشته باشند.

در گام بعدی این موضوع را به کودک خود نیز بیاموزید. سبک زندگی جدید و نمایش زندگی از دریچه‌ی شبکه‌های اجتماعی باعث شده افراد در به نمایش گذاشتن شادی و موفقیت از هم سبقت بگیرند. کودک باید به کمک شما درک کند که اغلب آن‌چه در این شبکه‌ها و حتی رسانه‌های جمعی و مجله‌ها می‌بیند، نمای کاملی از واقعیت نیست و نباید خود را با آن‌ها مقایسه کند.

11.به کودک خود عشق بورزید

یکی از راه‌های بسیار مهمی که از طریق آن می‌توانید به کودک خود احساس اهمیت بدهید، عشق ورزیدن است. عشق ورزیدن و علاقمندی شما به کودک نباید محدود به شرایط خاصی شود. زمانی که کودک مرتکب اشتباه شده است یا خودتان در حالت روحی ایده‌آلی نیستید، توجه کنید که رفتارهایتان این احساس علاقه را زیر سوال نبرد.

اگر قصد جایزه دادن یا مجازات کردن در برخی موقعیت‌ها دارید، هیچ‌گاه از علاقه و عشق ورزیدن خود به عنوان ابزاری در این زمینه استفاده نکنید. ابراز علاقه شما به کودک و گفتن «دوستت دارم» باید بدون هیچ قید و شرطی و همیشگی باشد.

نکته پایانی

افزایش اعتماد به نفس کودک امری بسیار مهم است که نباید از آن غافل شوید. عزت نفس به کودک اجازه می‌دهد تا جسارت رفتن به سمت تجربه‌های جدید را داشته باشد. اعتماد به نفس کلید تلاش دوباره و ناامید نشدن است.

اگر دوست دارید کودکتان به خود احترام بیشتری بگذارد و در مقابل شرایط بد از خود دفاع کند، حتماً به نکاتی که گفتیم عمل کنید. با رعایت این نکات موفقیت و آرامش کودک خود را در امور روزمره‌ی زندگی در خانه، مدرسه و در جمع دوستان تضمین می‌کنید.

کودکان با اعتماد به نفس پایین، عموماً احساس خوبی نسبت به خود ندارند. آن‌ها حتی گاهی شرایطی را که دوست ندارند به راحتی می‌پذیرند. به دیگران اجازه می‌دهند رفتارهای ناخوشایندی با آن‌ها داشته باشند. پشتکار چنین کودکانی بسیار پایین است و به راحتی شکست را می‌پذیرند. گاهی اوقات حتی تلاش نمی‌کنند و از همان ابتدا خود را در انجام کارها ناتوان می‌دانند.