یکی از زمان‌های مهم زندگی کودک هنگام وعده‌های غذایی در کنار خانواده است. این زمان‌ها به کودکان کمک می‌کند تا ضمن برقراری ارتباط با اطرافیان چیزهای زیادی در مورد غذاها یاد بگیرند. با این وجود بسیاری از کودکان عادات غذایی ناخوشایندی دارند و اصطلاحاً گفته می‌شود که کودک بدغذایی می‌کند. کنار آمدن با کودک بد غذا برای بسیاری از والدین سخت است. از آن‌جایی که غذا خوردن برای سلامت کودک نقشی اساسی دارد در این مطلب به بیان راه‌های ساده و مهم برای تغییر ذائقه کودک بد غذا می‌پردازیم.
با کودک بد غذا چه کنیم
غذا خوردن در فضایی مثبت به کودکان کمک می‌کند تا نگرش‌های سالمی درباره خودشان و غذا ایجاد کنند. والدین و اطرافیان نقش مهمی در آرامش و لذت بردن از غذا دارند. اگر فرزندتان سالم است و رشد خوبی هم دارد نیاز نیست نگران بدغذایی او باشید. اشتهای بیشتر کودکان متناسب با سن و میزان رشد آن‌ها است.
در حدود دو سالگی بیشتر کودکان کمتر غذا می‌خورند چراکه میزان رشد آن‌ها کندتر می‌شود. به عنوان والدین وظیفه‌ی شما این است که در زمان غذا و میان‌وعده‌ها انتخاب‌های سالمی برای کودک خود داشته باشید. در مرحله‌ی بعدی کودک شماست که باید تصمیم بگیرد از چه چیزی و چه مقدار میل کند یا حتی گاهی غذا بخورد یا نه. زمانی که کودکان به بدن خود گوش می‌کنند و طبق نیاز آن رفتار می‌کنند باعث می‌شود تا عادات سالم غذایی خود را پیدا کنند.
توجه به رژیم غذایی سالم برای کودک بد غذا
هر کودکی نیاز به رژیم غذایی متعادلی از چهار گروه مهم سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و پروتئین‌ها دارد. برای اطلاع از میزان نیاز کودک به این چهار گروه غذایی می‌توانید از پزشک کودک خود مشورت بگیرید. سپس تلاش کنید که این چهار گروه را در وعده‌های غذایی روزانه‌ی کودک بگنجانید تا فرزندتان از همه آن‌ها بهره‌مند شود.
ممکن است گاهی بدغذایی پسر کوچکتان چنان شما را آزار بدهد که در مقابل خوردن یک وعده غذایی به او وعده خرید ماشین اسباب بازی را بدهید. اما این شیوه کارساز نیست و باید از روش‌های دیگر تلاش کنید. و این‌که از دختر دلبندتان بخواهید تا غذا بخورد در عوض برای او بازی فکری کودک بخرید درواقع از شکل‌گیری شخصیت او جلوگیری کرده‌اید. اما این یعنی چی؟
غذا خوردن، راهی برای کمک به شکل‌گیری شخصیت کودکان
بیشتر کودکان در سنین رشد از خوردن برخی از مواد غذایی خودداری می‌کنند یا تمایل دارند که گروه محدودی از غذاها را میل کنند. ممکن است در حین غذا خوردن به راحتی حواسشان پرت کار دیگری شود. باید به این نکته توجه داشته باشید که کودک شما در حال تبدیل شدن به شخصیت خاص خودش است و انتخاب تغذیه یکی از راه‌ها برای نشان دادن استقلال خود است.
بنابراین لازم است که به شکل‌گیری شخصیت آن‌ها کمک کنید. درست مانند شما، کودکتان نیز گاهی به برخی از مواد غذایی علاقه‌مند شده و بعضی از روزها نیز علاقه‌ای به غذا خوردن ندارد. نکته مهم در میان همه این فراز و فرودها این است که بیش از حد نگران این نباشید که فرزندتان چه چیز می‌خورد و چه چیز نمی‌خورد. بیشتر به این توجه کنید که همان وعده‌هایی که مصرف می‌کند سالم و مغذی باشند. اما چگونه می‌توان با کودک بد غذا کنار آمد و بهانه‌گیری‌هایش را کمتر کرد؟
چگونه به کودک بد غذا، غذا بدهیم؟
این موضوع بسیار طبیعی است که کودکان خردسال به برخی از غذاها واکنش منفی نشان دهند یا به‌ویژه در پذیرش بافت و طعم‌های جدید کُند عمل کنند. در ادامه راه‌های مهم و آسانی را برای تغییر ذائقه کودک بد غذا بیان می‌کنیم تا به راحتی این مشکل را برطرف کنید:
به اشتهای کودک احترام بگذارید
خیلی از والدین ممکن است مرتکب این اشتباه شوند که کودک را مجبور به خوردن غذا کنند. اگر کودک گرسنه نیست یا اشتها ندارد او را مجبور به غذا خوردن نکنید یا با او معامله نکنید. این موضوع تنها می‌تواند دعوا و خشم شما و کودک را شعله‌ور کند. از طرف دیگر ممکن است با وعده دادن مداوم به کودک به او یاد بدهید که برای رسیدن به خواسته‌هایش با شما سر غذا خوردن معامله کند.
به کودک بد غذا این فرصت را بدهید که خودش از شما درخواست غذا کند. می‌توانید از وعده‌های کم و کوچک استفاده کنید تا برای خوردن وعده بزرگ به او فشار نیاورید.
به زمان‌بندی غذایی خود پایبند باشید
اگر وعده‌های غذایی روزانه را تقریباً سر ساعت سرو کنید کودک در همان زمان‌ها گرسنه خواهد بود و بدن او به این روال عادت می‌کند. اما اگر هر روز در یک ساعت مجزا غذا می‌خورید طبیعی است که کودک در زمان‌بندی دلخواه خود غذا بخورد.
میان‌وعده‌ها را فراموش نکنید
میان‌وعده‌ها فرصت خوبی برای ارائه کردن مواد مغذی به کودک هستند. موادی مانند آب‌میوه‌های طبیعی، میوه، آجیل و … می‌توانند بدغذایی کودک را در وعده‌های اصلی جبران کنند و از طرفی مواد سالم دریافت کند. علاوه بر وسواس برای غذای کودک، به مصرف آب مورد نیاز روزانه کودک نیز توجه داشته باشید.
از تلاش کردن برای طعم‌های جدید خسته نشوید
یکی از مواردی که کودک بد غذا آن را بهانه می‌کند طعم‌ها و بوهای جدید است. بسیار اتفاق می‌افتد که کودک بد غذا در برخورد با غذای جدید آن را بو بکشد، لمس کند یا پس از اولین لقمه آن را بیرون بیندازند. برای آن‌که فرزندتان به طعم غذاهای جدید عادت کند و کم‌کم آن‌ها را دوست داشته باشد نیاز به زمان و تکرار دارد.
دوباره و دوباره تلاش کنید. ذائقه کودکان به طور مداوم در حال تغییر است. اما اگر برای خوردن غذاهای جدید به کودک فشار بیاورید احتمال آن‌که از آن غذا متنفر شود زیاد است. هر چه شما بیشتر او را مجبور کنید مقاومت بیشتری از خود نشان خواهد داد.
برای پذیرش طعم‌های جدید می‌توانید این غذاها را در کنار غذاهای مورد علاقه کودک بد غذا سرو کنید. یا در مورد بافت، رنگ و شکل غذای جدید برای آن‌ها مشتاقانه صحبت کنید.
به شکل ظاهری غذا اهمیت دهید
کودک بد غذا ممکن است از هر بهانه‌ای برای رد کردن غذا استفاده کند. یکی از چیزهایی که برای کودکان بسیار سرگرم کننده است زیبایی ظاهری غذا است. اگر بشقاب کودک خود را به شکل‌های جالب (مانند حیوانات یا شخصیت‌های کارتونی مورد علاقه او) تزئیین کنید یا ظرف سالاد را رنگارنگ و زیبا کنید حتماً نظرش به خوردن غذا جلب می‌شود.
جذاب کردن زمان‌های غذا خوردن نیز در اشتهای کودک بی‌تأثیر نخواهد بود. می‌توانید با غذاهای سر سفره برای او داستان تعریف کنید. اگر وعده‌های غذایی لذت‌بخشی را در کنار هم به وجود آورید کودک نیز از کنار شما بودن به بهانه غذا لذت خواهد برد.
غذای جایگزین استفاده نکنید
اگر کودک بد غذا به غذایی که درست کرده‌اید واکنش منفی نشان داده است نیازی نیست که برای او غذای جداگانه‌ای درست کنید. او می‌تواند انتخاب کند که گرسنه بماند، اشتها نداشته باشد یا با شما غذا بخورد. این‌که همواره برای کودک غذای جداگانه (و احتمالاً غذای یکسان و مورد علاقه کودک) را درست کنید توقع او را بالا می‌برید و احتمال آن‌که به غذاهای جدید علاقه نشان بدهد را پایین می‌آورید.
از کودک بخواهید حتی اگر علاقه‌ای به غذا خوردن ندارد کنار شما بنشیند و سر میز غذا بماند تا زمان غذا خوردن به پایان برسد.
از کودک خود کمک بخواهید
کودکان به کمک کردن بسیار علاقه دارند. شما می‌توانید از روش‌های مختلف از کودک خود کمک بخواهید و علاقه او را به غذاها بیشتر کنید.
- هنگام خرید وعده‌های سالم مانند میوه‌ها و سبزیجات یا گوشت از او کمک و نظر بخواهید. (دقت کنید که اگر دوست ندارید که کودکتان از وعده‌های ناسالم تغذیه کند نباید آن‌ها را خریداری کنید. وقتی موادی مانند چیپس و پفک در خانه وجود داشته باشد کودک حق خود می‌داند که از آن‌ها نیز تغذیه کند)
- هنگام درست کردن غذا از او بخواهید کارهایی که در حد توانش است انجام دهد. این کار هم به او احساس خوبی می‌دهد و علاقه‌اش را به آن غذا بیشتر می‌کند.
- هنگام تزئیین غذاها نظر او را نیز جویا شوید و با همدیگر بشقاب‌ها را بچینید. این کار علاوه بر آن‌که لحظات شادی برای او و شما رقم می‌زند علاقه‌اش را به غذای دورهمی و در کنار خانواده بیشتر می‌کند.
- اگر بین پختن چند غذا تردید دارید از او نظرخواهی کنید.
- برای شستن سبزیجات و میوه‌ها از او کمک بگیرید.
گزینه‌های حواس‌پرتی کودک را به کمترین میزان برسانید
خیلی از کارها هستند که ممکن است حواس کودک را از غذا خوردن پرت کنند. تماشای تلویزیون، بازی با اسباب‌بازی‌ها، گوشی یا تبلت، تبلیغات تلویزیونی درباره مواد غذایی کم‌ارزش و …. . برای این‌که وعده‌های غذایی را صمیمی‌تر کنید و در آرامش بیشتری غذا را میل کنید باید این حواس‌پرتی‌ها را هم برای خود و هم برای کودک به حداقل برسانید. اگر به صورت پیوسته این کار را تکرار کنید تبدیل به عادتی برای خود و فرزندتان می‌شود.
انتخاب نوشیدنی‌های سالم و به‌جا
مصرف نوشیدنی‌های گوناگون در حین غذا خوردن می‌تواند از اشتهای کودک کم کند. بنابراین بهتر است نوشیدن آن‌ها را به بعد از غذای اصلی موکول کنید. هم‌چنین از مصرف نوشیدنی‌های مضر مانند نوشابه، دلستر، آب‌میوه‌های غیرطبیعی و… خودداری کنید تا کودک نیز از رفتار شما الگوبرداری کند.
من فکر می کنم بدغذایی کودک بدترین اتفاق ممکن برای والدین هست. من قبلا تمام این روش ها را امتحان کردم و هییییچ نتیجه ای نگرفتم!
بهاره عزیز خیلی با نظر شما موافق نیستم. اولا که خیلی اتفاق های بدتری در دنیا هست که متاسفانه نصیب بچه ها و والدینشون میشه پس از شما دعوت می کنم که اصلا ناشکری نکنید. باید قبول کنیم بدغذایی هم در سنینی اوج پیدا می کند و مثل همیشه ما والدین باید با صبر و ممارست سعی کنیم از پس این مشکل هم بر بیایم. من تقریبا مطمئنم یکی از روش های قید شده در مطلب می تونه برای شما کارآمد باشه. فقظ همونظور که قبلا گفتی اولین شرط در تربیت و پرورش کودک، ناامید نشدن و امتحان روش های مختلف هست