آموزش مسواک زدن با کودکان: با راه حل ما آشنا شوید

آموزش مسواک زدن به کودکان یکی از وظایف مهم والدین است. سال‌ها پیش به عنوان مربی بهداشت در یکی از مهدکودک‌های شهر مشغول فعالیت بودم. در هنگام معاینه و ثبت وضع سلامتی کودکان، موضوعی همیشه ذهنم را درگیر می‌کرد که چرا دندان‌های اکثر کودکان اوضاع بدی دارد؟ چرا بیش از 40% کودکان از پوسیدگی دندان رنج می‌برند؟ چرا روزانه چند کودک از شدت دندان درد آرام و قرار نداشتند و به دفتر مدیریت مراجعه می‌کردند؟

با دیدن تمامی این موارد به خودم قول داده بودم که اگر روزی مادر شدم، با خرید اسباب بازی‌ها نظیر مسواک کوچک، نخ دندان و انواع پازل کودک آموزشی مراقب سلامت دندان و دهان فرزندم باشم. براساس مطالعات بسیار در این زمینه و جلسات ملاقات با دندان‌پزشکان توانستم اطلاعات زیادی در این زمینه و نحوه آموزش مسواک زدن به کودکان بیاموزم. اگر شما نیز همانند من نگران سلامت دندان دلبند خود هستید تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا اطلاعات کاملی در اختیار شما قرار دهیم.

مراقبت کامل از دند‌ان‌ها با آموزش مسواک زدن به کودکان

مراقبت از دندان و دهان کودکان از سنین نوزادی تا سن 6-7 سالگی وظیفه والدین است؛ برای درک بهتر شیوه‌های مراقبت و آموزش مسواک زدن به کودکان، این بازه را به چند بخش تقسیم‌بندی می‌کنیم.

نوزادی

شاید برای شما هم عجیب باشد که قبل از رویش دندان‌ها چگونه و چرا باید از سلامتی دندان و دهان کودکان مراقب بود؟ در زمان شیرخوارگی کودکان، ممکن است باکتری‌های موجود در شیر باعث آسیب و اذیت لثه کودکان شود. از همین رو توصیه می‌شود از دستمالی تمیز و نرم یا از گاز استریل برای پاک‌سازی لثه‌های کودک بعد از هربار شیر خوردن استفاده کنید.

انجام این کار علاوه بر رعایت بهداشت دهان و دندان، به کودک کمک می‌کند تا در هنگام دندان در آوردن با مشکلات کمی مواجه شود.

اولین دندان

این دوره، دوره طلایی است که شما باید به طور جدی‌تری روی سلامت دندان‌های کودک خود بی‌اندیشید. به طور معمول، اولین دندان کودکان در 6 ماهگی تا یک‌سالگی ظاهر می‌شود. این نشانه بزرگ شدن فرزندتان و هم‌چنین بیشتر شدن وظایف شما است. در این مرحله شما باید از دندان‌های تازه رویش فرزندتان به خوبی مراقبت کنید. توصیه می‌شود در این زمان از مسواکی سر نرم و بدون خمیر دندان آموزش مسواک زدن به کودکان را آغاز کنید و دندان‌های او را مسواک بزنید.

2-3 سالگی

این سال‌ها بهترین زمانی است که شما می‌توانید از آن برای عادت دهی کودکتان به مسواک زدن استفاده کنید. سن 2-3 سالگی، سنی است که عادات و رفتارهای کودک شکل می‌گیرد و شما با کمک روش‌هایی که در ادامه توضیح داده می‌شود می‌توانید آموزش مسواک زدن به کودکان را آغاز کنید. برخی از والدین با خرید لگو و اسباب بازی‌های دیگر کودک را به مسواک زدن تشویق می‌کنند. در ادامه نحوه آموزش مسواک زدن به کودکان را توضیح می‌دهیم:

• تا سن 2-3 سالگی، بهتر است شما دندان‌های کودک خود را مسواک بزنید؛ اما بعد از این سن با انجام مراحل زیر مسواک زدن را به او بیاموزید.
• اولین مرحله انتخاب صحیح مسواک است، مسواک کودک را تا حدی نرم انتخاب کنید تا آسیبی به لثه‌های او وارد نکند.
• در مرحله دوم خمیر دندان مخصوص کودکان که از فلوراید کمی برخوردار است تهیه کرده و میزانی که باید در هر مرتبه به مسواک خود بزند را به او نشان دهید. استفاده از خمیردندان زیاد باعث ایجاد لک روی دندان‌های کودک می‌شود، پس اهمیت این مرحله را فراموش نکنید.
• در مرحله سوم کودک را در بغل خود بنشانید و به آرامی مسواک زدن دندان‌های او را شروع کنید. در این مرحله از او بخواهید دست شما را بگیرد و به حرکات دقت کند.
• به او بیاموزید که از چپ به راست یا از بالا به پایین مسواک زدن روش صحیحی برای مسواک زدن نیست و هر دندان روش و شیوه خاصی دارد. برای درک بهتر این موضوع می‌توانید از فیلم‌های آموزشی یا از ماکت دهان برای آموزش استفاده کنید.
• بهتر است در این سنین روزی دو بار برای مسواک زدن فرزندتان وقت بگذارید، بار اول بعد از خوردن صبحانه و بار دوم بعد از خوردن آخرین خوراکی روز.

6-7 سالگی

در این سنین، دندان‌‌‌های شیری کودکان می‌افتد و دندان‌های دائمی ظاهر می‌شوند و کودک به سنی می‌رسد که می‌تواند مسئولیت مراقبت از دندان‌های خود را برعهده بگیرد. از او بخواهید تمام مراحل و کارهایی که قبل از سن 6-7 سالگی با کمک همدیگر انجام می‌دادید را به تنهایی انجام دهد. در این سن می‌توانید نحوه نخ دندان کشیدن را نیز به او یاد دهید تا بهتر مراقب دندان‌های دائمی خود باشد.

اشتباهات رایج در مسواک زدن کودکان

• عجله کردن: معمولا کودکان نمی‌توانند روی کاری برای مدت زمان زیادی تمرکز کنند، مسواک زدن نیز از این قاعده مستثنی نیست. شما برای رفع این مشکل می‌توانید همراه کودک خود مسواک بزنید. بهتر است مسواک زدن را مانند یک بازی برای کودک خود مفرح و شاد کنید.
• فشار بیش از حد: برخی از کودکان فکر می‌کنند هرچه فشار بیشتری روی مسواک بیاورند، دندان‌هایشان تمیزتر می‌شود. از این رو فشار زیادی روی دندان‌ها می‌آورند و به لثه‌های خود آسیب می‌زنند. برای رفع این مشکل بهتر است در مراحل آموزشی ذکر شده، این کار را باهم انجام دهید تا او نحوه گرفتن مسواک و میزان فشار وارده را بیاموزد.
• مسواک نکردن برخی از دندان‌ها: همان طور که در آموزش مسواک زدن به کودکان گفته شد، هر دندان روش و اصولی برای مسواک زدن دارد. شما با آموزش صحیح مسواک زدن هریک از دندان‌ها به او یاد می‌دهید تا شستن بعضی قسمت‌های دندان را فراموش نکند.
• استفاده درست از خمیردندان: برخی از کودکان بر این باورند هرچه از خمیردندان بیشتری استفاده کنند، دندان‌هایشان تمیزتر می‌شود. حتی برخی از کودکان خمیر دندان را می‌خورند که در ادامه با عوارض این موضوع بیشتر آشنا می‌شوید.

عوارض خوردن خمیر دندان

خمیر دندان‌ها حاوی ماده‌ای سمی به نام فلوراید هستند که برای محافظت از دندان‌ها ضروری است. اگر این ماده بیش از اندازه وارد بدن شود باعث ایجاد مشکلات زیر می‌شود:

• مسمومیت
• درد معده
• انسداد روده
• اسهال
• استفراغ
• کاهش ضربان قلب
• حمله قلبی
• سخت نفس کشیدن
• ضعف بدنی
• پوکی استخوان

به این منظور بهتر است قبل از 2-3 سالگی که کودکان قادر به تف کردن نیستند از خمیردندان‌های فلوراید دار استفاده نکنید.

سخن پایانی

آموزش مسواک زدن به کودکان جز چالش بر ‌انگیزترین آموزش‌ها برای والدین است. شما می‌توانید با مراجعه به دندان پزشک متخصص اطفال و استفاده از فیلم‌ها و کتاب‌های آموزشی این مرحله را با موفقیت پشت سر بگذارید. آیا شما برای آموزش مسواک زدن به کودکان خود از روش و ایده‌های خلاقانه‌ای استفاده کرده‌اید؟ کدام روش‌ها تاثیرگذاری بیشتری داشتند؟ در بخش کامنت‌ تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید، شاید تجربه شما راه حل مشکل فرد دیگری باشد.