بهترین بازی های افزایش هوش هیجانی در کودکان کدامند؟

آیا می‌دانید که برای موفق شدن کودکتان در زندگی هوشی لازم است که دو برابر آی‌کیو ارزش دارد؟ آیا دوست دارید که فرزندتان قادر به پذیرش چالش‌ها و رفع آن‌ها باشد و با برقراری ارتباطات مثبت احساس خوشبختی و امنیت کند؟ کافی‌ست هوش هیجانی را در کودک خود تقویت کنید!

همه ما دوست داریم که کودکانمان هوش هیجانی قوی‌ای داشته باشند. البته که این امر ممکن است و کافی‌ست که والدین به برخی از نکات در این زمینه دقت کنند. ساده‌ترین راه برای تقویت هوش هیجانی کودک از طریق بازی‌هاست. کودکان با بازی کردن مهارت‌های بسیار زیادی را کسب می‌کنند. در این مطلب به بررسی بازی های افزایش هوش هیجانی در کودکان می‌پردازیم. با ما همراه باشید.

هوش هیجانی چیست؟

پاسخ به این سوال بسیار مهم است. متأسفانه بسیاری از افراد با اهمیت هوش هیجانی آشنا نیستند. هوش هیجانی شامل درک و آگاهی احساسات خودمان، احساسات دیگران و توانایی کنترل و بیان این احساسات است.

شما می‌توانید حتی پیش از آن‌که کودکتان قادر به حرف زدن باشد این مهارت‌ها را به او آموزش دهید. هر چه زودتر به آموزش و پرورش هوش هیجانی در کودک خود اقدام کنید بهتر است.

همان‌طور که باید به فرزند خود کمک کنید تا با انواع مختلف احساسات بیشتر آشنا شود باید به او یاد دهید که همه احساسات خوب و مهم هستند.

هوش هیجانی چگونه به پیشرفت کودک کمک می‌کند؟

بخش مهمی از هوش هیجانی، توانایی مدیریت و بیان احساسات است. با انجام تمرین‌های پیوسته، کودک توانایی خودتنظیمی عاطفی را در خود افزایش می‌دهد. هنگامی که کودکی برای رسیدگی به مشکلی تغییراتی ایجاد می‌کند یا با شناسایی مشکل برنامه‌ای برای مقابله با آن تنظیم می‌کند از هوش هیجانی خود استفاده می‌کند.

برای موفق شدن در زندگی شخصی و اجتماعی، خودکنترلی بخش مهمی از هوش هیجانی است. کودکانی که می‌توانند انگیزه‌ها را مهار و از حواس‌پرتی جلوگیری کنند می‌توانند رفتارهای اجتماعی بهتری انجام دهند و به اهداف خود برسند.

اولین بخش هوش هیجانی آگاهی و درک احساسات است. قبل از این‌که بتوانیم احساسات خود را کنترل و بیان کنیم باید درک کنیم و بپذیریم که احساسات بخشی از تکامل انسان و بخشی جداناپذیر از ما هستند.

بهترین راه برای آموزش این هوش مهم به کودکان، بهره‌گیری از بازی های افزایش هوش هیجانی در کودکان است که در ادامه به برخی از فعالیت‌های مهمی که به پرورش هوش هیجانی کودک کمک شایانی می‌کنند می‌پردازیم.

درک احساسات دیگران، کلیدی برای پرورش هوش هیجانی

احساسات باید مورد احترام و تأمل قرار بگیرد و این شامل احساسات کودکان نیز می‌شود. احساساتی که در منظر ما ممکن است عاقلانه و منطقی نباشد و در شرایط غیر شدید برای کودکان اتفاق می‌افتد. برای نمونه هنگامی که فرزند شما قادر به انجام کاری نیست که پیش از این انجام داده بود (مانند باز کردن درب بطری) و در واکنش به آن عصبانیت شدیدی را بروز می‌دهد باید به احساسش احترام بگذارید هرچند برای شما پیش‌پاافتاده باشد.

والدین هوشیار برای احساسات منفی کودک ارزش قائل هستند و در واکنش به این احساسات از سوی کودک بی‌تابی نشان نمی‌دهند. چنین والدینی فرزندانی تربیت می‌کنند که از نظر جسمی سالم‌ترند و در تحصیل بهتر عمل می‌کنند و در کنار آمدن با دوستان خود مهارت بیشتری از خود نشان می‌دهند.

آشنایی با بهترین بازی های افزایش هوش هیجانی در کودکان

درک احساسات ممکن است برای کودکان بسیار دشوار باشد. وظیفه ما این است که ابزارهای لازم برای مقابله با فراز و نشیب‌هایی که تجربه می‌کنند به آن‌ها بدهیم. یادگیری به شیوه‌ی بازی روشی فوق‌العاده برای آموزش تکنیک‌های جدید به کودکان است. در ادامه بازی های افزایش هوش هیجانی در کودکان را معرفی می‌کنیم و هر کدام را توضیح می‌دهیم.

بازی با عروسک‌ها

یکی از بازی های افزایش هوش هیجانی در کودکان، بازی با اسبا‌ب‌بازی‌هاست. کودکان با بازی کردن با عروسک‌هایشان به نوعی احساسات خودشان را نیز بروز می‌دهند. از طرف دیگر شما نیز با شرکت در این بازی‌ها می‌توانید احساسات کودک را بهتر درک کنید و اجازه دهید کودک نیز احساسات شما را درک کند. به همین دلیل در خرید اسباب بازی دخترانه یا پسرانه برای کودکتان دقت بیشتری داشته باشید و اسباب‌بازی‌های متناسب با روحیه و رشد کودک خریداری کنید.

بهره‌گیری از کارت احساسات برای کودکان

یکی از اسباب‌بازی‌های ضروری برای کودکان کارت احساسات است. شما می‌توانید از انواع فروشگاه اسباب بازی این کارت‌ها را تهیه کنید. این کارت‌ها انواع احساسات مانند ترس، خوشحالی، ناامیدی و … را به کودکان می‌آموزند.

استفاده از کارت احساسات به بچه‌ها کمک می‌کند تا طیف گسترده‌ای از حس‌ها را بیاموزند. برای نمونه می‌توانید از کودکان بخواهید که جمله‌ی یکسانی را با دیدن هر کدام از کارت‌ها بیان کنند یا از کارت‌ها برای نشان دادن احساسات دیگران در حین بیان گفته‌هایشان استفاده کنند.

با یادگیری درک و ارتباط احساسات، کودکان یاد می‌گیرند که چگونه این احساسات را راحت‌تر پردازش کنند.

خواندن داستان‌های زیاد

از دیگر بازی های افزایش هوش هیجانی در کودکان که جذابیت فراوانی برای کودک دارند شنیدن قصه و داستان است. کودکان به شنیدن داستان‌ها علاقه‌ی زیادی دارند. به این ترتیب شما می‌توانید مسائل بسیار زیادی را به صورت غیر مستقیم و با کمک گرفتن از داستان‌ها به آن‌ها آموزش دهید.

یکی از مواردی که کودکان می‌توانند از طریق شنیدن قصه‌ها بیاموزند درک احساسات دیگران و شناخت عواطف گوناگون است. پس از به پایان رسیدن داستان از کودکان احساسات شخصیت‌ها را  در جای‌جای قصه بپرسید و از آن‌ها بخواهید آن را توضیح دهند و اگر نمی‌دانند با مثالی درباره خودشان این احساس را به او بشناسانید.

برای نمونه از کودک بپرسید: «فکر می‌کنی وقتی خرگوش کوچولو دید اسباب‌بازیش شکسته، چه احساسی داشت؟»

آشنایی با زبان بدن برای درک احساسات از طریق کارتون‌ها

هنگام تماشای تلویزیون یا برنامه‌کودک‌ها برنامه را متوقف کنید و از کودکتان بپرسید که آیا می‌توانند با زبان بدن و حالات چهره، احساسات آن شخص را تشخیص دهند؟

این کار را پیش از آن‌که آن شخصیت کارتونی احساساتش را بیان کند از او بپرسید و سپس کارتون را پخش کنید تا کودک متوجه شود آیا درست حدس زده یا خیر. البته در کارتون‌هایی که صدا ندارند این سوال را می‌توانید مرتباً تکرار کنید. شما هم می‌توانید در این تشخیص‌ها به او کمک کنید یا نوبتی این کار را انجام دهید که هم سرگرمی هم آموزش باشد.

استفاده از تصویر چهره‌های خالی

دقت کنید که درک احساسات دیگران تنها از طریق شنیداری اتفاق نمی‌افتد. به این معنا که کودکان هم باید یاد بگیرند که از حرف‌های دیگران احساساتشان را تشخیص دهند هم از طریق زبان بدن و بدون درگیری کلامی. یکی از بازی های افزایش هوش هیجانی در کودکان نقاشی کردن است. اما چگونه؟

از تصاویر گوناگون آدم‌ها با چهره‌های خالی استفاده کنید. از کودک بخواهید که چهره این آدمک‌ها را براساس احساسات مختلف مانند خشم، شادی، ناراحتی و … را ترسیم کنند. سپس از آن‌ها بپرسید که آیا تاکنون آن احساسات را تجربه کرده‌اند و آیا با کسی که چنین احساساتی داشته است همدلی داشته‌اند.

ضبط کردن صداها

به‌طور قطع در بسیاری از مواقع انسان‌ها تنها با شنیدن صدای صحبت کردن دیگران می‌توانند احساسات طرف مقابل را تشخیص دهند.

برای آموزش این مهارت به کودکان می‌توانید از ضبط کردن صدا استفاده کنید. با این کار کودکان با لحن‌ها و حجم صداها آشنا می‌شوند. جمله‌ها را با تن‌های مختلف صدا و احساسات مختلف ضبط کنید و سپس آن‌ها را برای کودک پخش کنید. از او بپرسید که گوینده در هنگام گفتن آن جمله‌ها چه احساسی داشته است. در میان بازی های افزایش هوش هیجانی در کودکان این گزینه برای کودکان فوق‌العاده هیجان‌انگیز است.

نشان دادن تصاویر آلبوم خانوادگی

یکی از راه‌های جذاب برای آموزش هوش هیجانی به کودکان استفاده از آلبوم عکس‌های خانوادگی‌ست. با نشان دادن عکس‌ها از کودک بپرسید که شخصیت عکس‌ها چه احساسی هنگام گرفتن عکس داشته‌اند. در این حین می‌توانید خاطرات مختلف را نیز برای او تعریف کنید تا این کار برایش سرگرمی جذاب و جالبی باشد.

هیچ‌کدام از احساسات بد نیستند!

ما درواقع پنج احساس اساسی شاد، غمگین، عصبانیت، ترسیده و خجالت‌زده را را درک می‌کنیم و کلماتی که برای باقی احساسات استفاده می‌کنیم شدت‌های گوناگون این پنج احساس را نشان می‌دهند. یکی از اصلی‌ترین موضوعی که باید در حین آموزش احساسات به کودک باید به او بگویید این است که تجربه‌ی هیچ‌کدام از احساسات بد یا خوب نیست. نباید احساسات را برچسب‌گذاری کنیم.

نمی‌توانیم احساسات دیگران را قضاوت کنیم و کودک نباید با تجربه‌ی احساس خشم تصور کند که آدم بدی شده است. احساسات وجود دارند و برای همه اتفاق می‌افتند و هر آدمی در طول روز حس‌های متفاوتی را تجربه می‌کند.

سخن پایانی

در این مقاله به بررسی بهترین بازی های افزایش هوش هیجانی در کودکان و اهمیت پرورش هوش هیجانی در کودکان پرداختیم. احساسات چه کوچک یا بزرگ، نقش مهمی در تصمیم‌گیری‌های روزانه ما دارند. بنابراین، هوش هیجانی یک مهارت مهم است که همه باید داشته باشد.

به بیان ساده، هوش هیجانی توانایی آگاهی از احساسات خود و تشخیص احساسات دیگران است. آموزش تشخیص احساسات گوناگون به کودکان خردسال ممکن است کار پیچیده‌ای باشد. به‌ویژه کودکانی که دارای اختلالات رشدی و نقایص شناختی هستند در شناسایی و تنظیم احساسات خود به کمک بیشتری نیاز دارند. (درباره آهیمت بازی شناختی از اینجا بخوانید)

احساسات بخش مهمی از وجود هر شخص در زندگی‌ست و نادیده گرفتن آن‌ها می‌تواند اثرات ناخوشایندی بر زندگی در بعدهای گوناگون داشته باشد. بنابراین اهمیت تقویت هوش هیجانی برای کودکان روز به روز بیشتر احساس می‌شود.